Υποτροπιάζουσες Ουρολοιμώξεις

Οι υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις (rUTIs, recurrent urinary tract infections) απασχολούν την ουρολογική κοινότητα, όχι μόνο ως κλινική οντότητα, αλλά και ως παράγοντας που επηρεάζει αρνητικά την ποιότητα ζωής των πασχόντων. O ορισμός της πάθησης δεν είναι καθολικά αποδεκτός, αν και οι περισσότεροι θεωρούν ότι η συχνότητα τουλάχιστον τριών λοιμώξεων σε ένα έτος είναι αρκετή για να προσδιορίσουν τον όρο «υποτροπιάζουσες». Είναι γνωστό, ότι στις γυναίκες οι rUTIs είναι συχνότερες, λόγω της ανατομικής ιδιομορφίας τους.

• 1 στις 5 νεαρές γυναίκες μετά την πρώτη ουρολοίμωξη θα έχει υποτροπή.

Κάθε επιπλέον επεισόδιο αυξάνει τον κίνδυνο επανάληψης. Έτσι, κάποιες γυναίκες έχουν τρία ή περισσότερα επεισόδια κάθε χρόνο. Σε μερικές από αυτές, οι υποτροπές θα σταματήσουν σε 1-2 χρόνια, αν αντιμετωπιστούν σωστά με έντονη προσπάθεια στην πρόληψη.

Ο κλασσικός μικροβιολογικός έλεγχος με γενική και καλλιέργεια των ούρων αποτελεί τον πρωταρχικό κρίκο της διαγνωστικής αλυσίδας για τις rUTIs. Είναι σημαντικό το δείγμα των ούρων να δοθεί κατά τη διάρκεια των συμπτωμάτων και πριν την έναρξη αντιβιοτικής αγωγής. Τα μικρόβια που ευθύνονται συχνότερα για υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις είναι τα: Escherichia Coli (γνωστό ως κολοβακτηρίδιο) σε ποσοστό περίπου 80%, Staphylococcus saprophyticus, Proteus, Klebsiella, Enterobacter κ.ά.

Συνιστάται επανάληψη της καλλιέργειας ούρων μετά το τέλος της θεραπείας για τεκμηρίωση της εκρίζωσης ή επιμονής του μικροβίου.

Σε απουσία επιπλοκών δεν κρίνεται απαραίτητος περαιτέρω εργαστηριακός έλεγχος σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Σε μεταεμμηνοπαυσιακές γυναίκες ο έλεγχος συμπληρώνεται με υπερηχογράφημα νεφρών-κύστης και γυναικολογική εξέταση.

Παράγοντες κινδύνου

1. Ανατομικές ιδαιτερότητες: μικρή απόσταση πρωκτού από κόλπο
2. Μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες:

• Ακράτεια
• Κυστεοκήλη
• Υπόλειμμα ούρων
• Ατροφία κολπικού επιθηλίου λόγω ανεπάρκειας οιστρογόνων

Η αντιμετώπιση ξεκινάει με τη διερεύνηση για παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με τις υποτροπές. Σε αυτούς περιλαμβάνονται:

• οι συχνές σεξουαλικές επαφές,
• η χρήση σπερματοκτόνων, διαφράγματος,
• η νεαρή ηλικία πρώτης λοίμωξης και
• το ιστορικό της μητέρας σε ουρολοιμώξεις.

Η θεραπεία καθορίζεται από την επιθυμία της ασθενούς και τη συχνότητα των υποτροπών.

Σε γυναίκες με συχνές υποτροπές, συστήνεται συνεχής προφύλαξη με μια ημερήσια δόση νιτροφουραντοϊνης ή κάποιας άλλης ουσίας οδηγώντας σε μείωση κατά 95% των υποτροπών. Αυτή η θεραπεία μπορεί να συνεχιστεί για 6-12 μήνες.

Στην καθημερινή κλινική πράξη, οφείλουμε να είμαστε σχολαστικοί στη διερεύνηση των ουρολοιμώξεων, στον τρόπο χορήγησης των αντιβιοτικών, αλλά και στην πιθανή ωφέλεια από οποιοδήποτε άλλο θεραπευτικό ή προφυλακτικό μέσο.

Υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις (rUTIs, recurrent urinary tract infections)