Στένωμα Ουρήθρας

Η ουρήθρα είναι ο ελαστικός σωλήνας από τον οποίο βγαίνουν τα ούρα από την κύστη. Στους άνδρες, η ουρήθρα διέρχεται μέσω του πέους και μεταφέρει το σπέρμα και τα ούρα. Στις γυναίκες έχει μικρότερο μήκος και έχει έξοδο πάνω από το κολπικό άνοιγμα.

Σαν στένωμα ουρήθρας ορίζουμε εκείνη την παθολογική κατάσταση κατά την οποία αναπτύσσεται ουλώδης συνδετικός ιστός στον αυλό της ουρήθρας που έχει σαν αποτέλεσμα την δραστική μείωση του εύρους του.

Τα στενώματα ουρήθρας μπορεί να είναι εκ γενετής ή να προκληθούν από:

• Κακώσεις και βλάβες στην ουρήθρα από εξωτερικό τραυματισμό (τροχαίο) και από τη χρήση εργαλείων για ιατρικούς σκοπούς (π.χ. καθετηριασμός).
• Λοίμωξη της ουρήθρας (ουρηθρίτιδα) που προκαλείται από σεξουαλικά μεταδιδόμενα νοσήματα.
• Παρατεταμένη παραμονή ουροκαθετήρα.

Τα στενώματα της ουρήθρας στις γυναίκες είναι κυρίως ιδιοπαθή. Άλλες αιτιολογίες είναι ιατρογενής κάκωση, τραυματισμός, φλεγμονή και ακτινοβολίες.

Στενώματα ανδρικής ουρήθρας

Τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσει ένας ασθενής με στένωμα ουρήθρας είναι:
- Μειωμένη ροή ούρων.
- Δυσκολία στην έναρξη της ούρησης
- Ούρηση με διχαλωτή ροή
- Συχνουρία
- Καύσος ή πόνος κατά την ούρηση

Συχνά προκαλούνται λοιμώξεις του προστάτη και των νεφρών λόγω των στενωμάτων της ουρήθρας, αφού είναι σύνηθες να μην αδειάζει εντελώς η κύστη από τα ούρα.

Ταξινόμηση στενωμάτων ουρήθρας

Η ταξινόμηση σύμφωνα με τη θέση στένωσης παίζει σημαντικό ρόλο για τη μετέπειτα διαχείρηση. Η ανδρική ουρήθρα χωρίζεται σε:

• Πρόσθια ουρήθρα (που περιβάλλεται από σπογγιώδες σώμα): έξω ουρηθρικό στόμιο, πεική ουρήθρα και βολβική ουρήθρα.
• Οπίσθια ουρήθρα: μεμβρανώδης ουρήθρα, προστατική ουρήθρα και αυχένας της ουροδόχου κύστης.

Διάγνωση στενωμάτων ουρήθρας

Η διάγνωση γίνεται με τη βοήθεια απεικονιστικών και ενδοσκοπικών εξετάσεων:
Ουρηθροκυστεογραφία: Είναι μια ειδική ακτινογραφία με την οποία βάζουμε την σφραγίδα της διάγνωσης και επί πλέον έχουμε την ακριβή εντόπιση και το ακριβές μήκος του στενώματος, παράμετροι πολύ σημαντικές για τον σχεδιασμό της αντιμετώπισης.

Στενώματα ουρήθρας (εικόνα ανιούσας ουρηθρογραφίας)

Ουροροομετρία: Γίνεται μέτρηση της ποσότητας των ούρων ανά δευτερόλεπτο σε μια ειδική συσκευή κατά την διάρκεια της ούρησης και καταγραφή των αποτελεσμάτων.

Ουρηθροκυστεοσκόπηση: Είναι μια ενδοσκοπική εξέταση στην οποία καθίσταται ορατή υπό άμεση όραση η ακριβής θέση και το εύρος του στενώματος.

Θεραπεία στενωμάτων ουρήθρας

Οι ασθενείς με στένωμα ουρήθρας ή υποτροπή στενώματος ( ≥ 16Fr) σπάνια θα χρειαστούν χειρουργική αντιμετώπιση. Η οπτική ουρηθροτομή ή/και διαστολή είναι θεραπεία 1ης γραμμής σε μη πλήρως αποφρακτικά στενώματα της ουρήθρας. Τα καλύτερα ποσοστά βατότητας με οπτική ουρηθροτομή/διαστολή αναφέρονται σε ασθενείς που δεν έχουν υποβληθεί στο παρελθόν σε θεραπεία και προσέρχονται με ένα μικρό (μέγιστο 2 cm) στένωμα βολβικής μοίρας της ουρήθρας.

Οι θεραπευτικές επιλογές για την αντιμετώπιση των στενωμάτων της ουρήθρας είναι οι ακόλουθες:

• Διαστολές ουρήθρας
  

Εισάγονται στην ουρήθρα ειδικοί καθετήρες (διαστολείς) για να ανοίξουν το στένωμα. Η διαδικασία αυτή πρέπει να γίνεται σε τακτά χρονικά διαστήματα για την αποφυγή υποτροπής.
Δεν αποτελεί λύση του προβλήματος, ιδίως για νεαρά άτομα, διότι συχνά το στένωμα υποτροπιάζει.
Ίσως προσφέρει και έχει θέση σε ηλικιωμένα άτομα που δεν μπορούν να υποβληθούν σε μια πιο επιθετική λύση του προβλήματος.

• Ενδοσκοπική οπτική ουρηθροτομή

Είναι μια ενδοσκοπική μέθοδος κατά την οποία μέσω ενός ειδικού εργαλείου (οπτικός ουρηθροτόμος) κόβεται και διανοίγεται η ουλή, αυξάνοντας έτσι τη διάμετρο της στενωμένης ουρήθρας. Συνήθως εφαρμόζεται στις περιπτώσεις που το μήκος του στενώματος δεν ξεπερνά τα 2 εκ. Και αυτή η μέθοδος παρουσιάζει πιθανότητα υποτροπής, που αυξάνει στη δεύτερη ή τρίτη προσπάθεια. Αυτό που επικρατεί διεθνώς είναι να δοκιμάσει κανείς να αντιμετωπίσει το πρόβλημα με ουρηθροτομή άπαξ και αν το στένωμα υποτροπιάσει να προχωρήσει σε μια μόνιμη λύση.

• Optilume 

Το μπαλόνι με επικάλυψη φαρμάκου Optilume (Optilume Urethral Drug Coated Balloon, DCB) είναι μια αποτελεσματική εναλλακτική λύση στις παραδοσιακές θεραπείες στένωσης της ουρήθρας, προσφέροντας ελάχιστα επεμβατική και άμεση ανακούφιση. Η τεχνολογία Optilume® αποτελεί μια ελάχιστα επεμβατική διαδικασία συνδυάζει τη μηχανική διαστολή για άμεση συμπτωματική ανακούφιση των συμπτωμάτων με την τοπική χορήγηση φαρμάκων για τη διατήρηση της βατότητας της ουρήθρας. Η τεχνολογία Optilume® προορίζεται για τη θεραπεία στενωμάτων στην πρόσθια ουρήθρα, μήκους ≤3 cm, σε ενήλικες άνδρες με αποφρακτικού τύπου συμπτώματα.

• Ουρηθροπλαστική

Η μέθοδος που μπορεί να αποφέρει οριστική θεραπεία είναι η ουρηθροπλαστική. Προτιμάται η εκτομή του στενώματος και η τελικο-τελική αναστομωτική ουρηθροπλαστική, η οποία δίδει ποσοστά ίασης που ξεπερνούν το 90%. Αν το στένωμα έχει μεγαλύτερο μήκος προτιμάται η αυξητική ουρηθροπλαστική, συνήθως με στοματικό βλεννογόνο με εξίσου καλά αποτελέσματα.

Καμιά χειρουργική τεχνική δεν είναι κατάλληλη για όλους τους τύπους στενωμάτων. Κάθε στένωμα πρέπει να αξιολογείται ξεχωριστά και να επιλέγεται ο καταλληλότερος τρόπος αντιμετώπισης του.