Καλλιέργεια ούρων

Η καλλιέργεια ούρων είναι μία εργαστηριακή εξέταση που γίνεται για να βρεθεί ο μικροοργανισμός που προκάλεσε μια λοίμωξη στο ουροποιητικό σύστημα. Σκοπός της εξέτασης είναι η ταυτοποίηση του μικροοργανισμού και η μελέτη της ευαισθησίας του σε διάφορα αντιβιοτικά (αντιβιόγραμμα). Με το αποτέλεσμα καλλιέργειας θα γίνει επιλογή του καταλληλότερου σκευάσματος και σωστή παρακολούθηση της πορείας της νόσου και της θεραπευτικής αγωγής.

Πότε γίνεται η καλλιέργεια ούρων;

Η εξέταση μπορεί να ζητηθεί στις ακόλουθες περιπτώσεις:

• Όταν υπάρχουν συμπτώματα λοίμωξης του ουροποιητικού
• Αν παρά τη λήψη αντιβιοτικής αγωγής για λοίμωξη του ουροποιητικού, δεν παρατηρείται βελτίωση του ασθενούς
• Προληπτικά σε έγκυες γυναίκες
• Πριν τη διενέργεια ουρολογικών επεμβάσεων

 

Η λήψη ούρων για καλλιέργεια πρέπει να γίνεται πριν από την έναρξη θεραπείας µε αντιβιοτικά.

Ποια είναι η προετοιμασία για την εξέταση;

Για τη σωστή λήψη των ούρων και την αποφυγή επιμολύνσεων πρέπει πρώτα να έχει προηγηθεί σχολαστικό πλύσιμο των έξω γεννητικών οργάνων µε κοινό σαπούνι και νερό και όχι µε αντισηπτικά, να στεγνώνεται καλά η περιοχή µε καθαρή πετσέτα ή γάζα και να λαμβάνονται ούρα από το μέσο της ούρησης. Κατά προτίμηση το δείγμα να είναι από τα πρώτα πρωινά ούρα ή να έχει περάσει τουλάχιστον ένα 3ωρο από την προηγούμενη ούρηση. Αν η καλλιέργεια ζητηθεί σε μια επείγουσα κατάσταση, οι οδηγίες αυτές πιθανόν θα παρακαμφθούν.

Τα ούρα πρέπει να εξετάζονται και να καλλιεργούνται αμέσως (εντός 1 ώρας) ή να φυλάσσονται στο ψυγείο στη συντήρηση (4°C) µέχρι 24 ώρες έως ότου καλλιεργηθούν.

Ανάγνωση αποτελέσματος

• Υπολογισμός των cfu/ml ούρων (CFU, colony-forming unit)
• Ταυτοποίηση βακτηρίων
• Αντιβιόγραμμα

Αξιολόγηση καλλιεργειών

Η αξιολόγηση της καλλιέργειας γίνεται βάσει των εξής παραγόντων:

• αριθμός μικροβίων (cfu/ml ούρων)
• ιστορικό ασθενούς
• παθογένεια του μικροβίου

Η καλλιέργεια των ούρων είναι αερόβια, καθώς η πλειονότητα των ουροπαθογόνων μικροβίων αναπτύσσονται αεροβίως. Τα αναερόβια μικρόβια (Bacteroides fragilis, αναερόβιοι κόκκοι) αποτελούν πολύ πιο σπάνια αίτια, εντούτοις πρέπει να αναζητούνται σε συµπτωµατικούς ασθενείς στους οποίους η ποσοτική καλλιέργεια αποτυγχάνει να αναδείξει µικρόβιο, ενώ στη µικροσκοπική εξέταση των ούρων ανευρίσκονται κόκκοι ή Gram-αρνητικά βακτήρια. Επιπρόσθετα, όταν στη μικροσκοπική εξέταση των ούρων παρατηρούνται πολλά πυοσφαίρια και δεν αναπτύσσεται κάποιο μικρόβιο στην καλλιέργεια, το Mycobacterium tuberculosis και άλλα άτυπα µυκοβακτηρίδια µπορεί να αναζητηθούν µε ειδικές καλλιέργειες για οξεάντοχα βακτήρια.

Η καλλιέργεια ούρων είναι μια εργαστηριακή εξέταση που γίνεται στα πλαίσια της διάγνωσης των λοιμώξεων του ουροποιητικού συστήματος.

Οι λοιµώξεις του ουροποιητικού (ουρολοιμώξεις) χαρακτηρίζονται από την παρουσία μικροοργανισμών στο ουροποιητικό σύστηµα, που φυσιολογικά είναι στείρο μικροοργανισμών. Αποτελούν τις πλέον συχνές λοιµώξεις παγκοσµίως, τόσο σε ασθενείς της κοινότητας, όσο και σε νοσηλευόµενους ασθενείς. Αυτές γίνονται κυρίως ανιόντως από την ουρήθρα και προδιαθεσικός παράγοντας είναι ο αποικισµός του κόλπου και της ουρήθρας από τη µμικροβιακή χλωρίδα της περιοχής. Στις γυναίκες είναι συχνότερες λόγω του μικρού μήκους της ουρήθρας. Λιγότερο συχνά ουρολοιµώξεις παρατηρούνται κατόπιν αιµατογενούς διασποράς στο πλαίσιο μικροβιαιμίας.

Διακρίνονται σε λοιµώξεις του ανώτερου και του κατώτερου ουροποιητικού. Στις λοιµώξεις του ανώτερου ουροποιητικού περιλαµβάνονται:

• η πυελονεφρίτιδα
• η νεκρωτική θηλίτιδα
• το ενδονεφρικό απόστηµα

Στις λοιµώξεις του κατώτερου ουροποιητικού περιλαµβάνονται:

• η κυστίτιδα
• το ουρηθρικό σύνδρομο στις γυναίκες
• η ουρηθρίτιδα
• η προστατίτιδα στους άνδρες

Οι ουρολοιµώξεις διακρίνονται, επίσης, σε επιπλεγµένες, που συχνά υποτροπιάζουν και στις οποίες συνυπάρχουν είτε ανατοµικές είτε λειτουργικές ανωµαλίες του ουροποιητικού συστήµατος, και σε µη επιπλεγµένες, όταν δεν υπάρχουν είτε ανατοµικές είτε άλλες ανωµαλίες του ουροποιητικού ή συστηµατικές νόσοι που προδιαθέτουν σε λοιµώξεις. Η πλειονότητα των ουρολοιµώξεων στους άνδρες είναι επιπλεγµένες, ενώ στις γυναίκες είναι µη επιπλεγµένες.