Triple-D Score: ένας προγνωστικός παράγοντας του ποσοστού επιτυχίας της εξωσωματικής λιθοτριψίας

Η εξωσωματική λιθοτριψία (ESWL, extracorporeal shock wave lithotripsy) εμφανίστηκε το 1980 και έφερε αληθινή επανάσταση στην αντιμετώπιση της λιθίασης.

Αποτελεί θεραπεία της λιθίασης του ουροποιητικού συστήματος μέσω κρουστικών κυμάτων, τα οποία κατευθύνονται στο σώμα από μία εξωτερική πηγή και μέσω ενός μηχανισμού εντοπισμού του λίθου. Από τη στιγμή που εντοπίζεται ο λίθος θρυμματίζεται και στη συνέχεια ο οργανισμός αποβάλλει τα θραύσματά του μέσω της ούρησης.

Με την μέθοδο αυτή αντιμετωπίζονται οι περισσότερες πέτρες του νεφρού και του ουρητήρα, χωρίς ο ασθενής να υποβληθεί σε κάποιου είδους επέμβαση. Είναι κατάλληλη για πάνω από το 90% του συνόλου των ασθενών. Όμως, η επιτυχία της εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως τα χαρακτηριστικά του λίθου και την φυσική κατάσταση του ασθενούς.

Κατά την τελευταία δεκαετία, τα ποσοστά επιτυχίας της εξωσωματικής λιθοτριψίας (ESWL) έχουν συσχετιστεί με:

• την πυκνότητα πέτρας (πυκνότητα λίθων σε μονάδες Hounsfield σε αξονική τομογραφία)
• την απόσταση δέρματος-πέτρας (skin-to-stone distance, SSD)
• τη διάμετρο πέτρας (ellipsoid stone volume, ESV)

Υπάρχουν ορισμένα scores που προσπαθούν να προβλέψουν τα ποσοστά επιτυχίας της εξωσωματικής λιθοτριψίας.
Το Triple–D Score αποτελεί ένα σύστημα βαθμολόγησης και λαμβάνει υπόψη του τρεις παράγοντες: την πυκνότητα του λίθου, τον όγκο του λίθου και την απόσταση του λίθου από το δέρμα τους ασθενούς. Οι παράμετροι αυτοί μπορούν πολύ εύκολα να υπολογιστούν από την αξονική τομογραφία και να συμπεριληφθούν στην ακτινολογική έκθεση

Καθορίστηκαν τα κατώτατα όρια (cutoffs):

• <150 μL για ESV
• <12 cm για SSD
• <600 HU για πυκνότητα πέτρας

Μια βαθμολογία Triple D 0, 1, 2 και 3 συσχετίστηκε με ποσοστά επιτυχίας ESWL 21.4%, 41.3%, 78.7% και 96.1%, αντίστοιχα.

Το μέγιστο score 3 συσχετίζεται με πιθανότητα 96% να καταστεί ο ασθενής ελεύθερος λιθίασης.

Σήμερα, στα περισσότερα μεγάλα ουρολογικά κέντρα η απεικονιστική εξέταση εκλογής για τη διάγνωση και διερεύνηση της λιθίασης θεωρείται η ελικοειδής αξονική τομογραφία χωρίς ενδοφλέβια χορήγηση σκιαγραφικής ουσίας. Η μέθοδος αυτή χαρακτηρίζεται από την ταχύτητα εκτέλεσης, την εξαιρετική διαγνωστική ακρίβεια που φτάνει το 99% ακόμη και για ακτινοδιαπερατούς λίθους, τη δυνατότητα μετωπιαίας ανασύστασης της εικόνας, τη δυνατότητα μέτρησης της πυκνότητας των λίθων (σε μονάδες Hounsfield), τη δυνατότητα ταυτόχρονου ελέγχου της ανατομίας των νεφρών, αλλά  και τυχόν συνυπαρχουσών ενδοκοιλιακών παθολογικών καταστάσεων.

Λίθοι πυκνότητας >1.000 μονάδων Hounsfield ανταποκρίνονται λιγότερο αποτελεσματικά στη θεραπεία με ESWL

 

Λίθοι διαμέτρου >2cm ανταποκρίνονται λιγότερο αποτελεσματικά στη θεραπεία με ESWL