Συμπτώματα της Καλοήθους Υπερπλασίας του Προστάτη

Συμπτώματα της Καλοήθους Υπερπλασίας του Προστάτη

Ο υπερπλαστικός προστατικός ιστός (αδένωμα) που προοδευτικά αναπτύσσεται γύρω από την ουρήθρα, την συμπιέζει και σιγά σιγά την αποφράσσει, δημιουργώντας έτσι μια σειρά από ενοχλήματα στο ουροποιητικό σύστημα (lower urinary tract symptoms, LUTS) που διαχωρίζονται σε αποφρακτικά και ερεθιστικά συμπτώματα. Αυτά ανάλογα με την χρονική διάρκεια και την βαρύτητα του προβλήματος επηρεάζουν λιγότερο ή περισσότερο την ποιότητα της ζωής των ασθενών.

Τα αποφρακτικά συμπτώματα είναι:

- Η διστακτικότητα στην έναρξη της ούρησης.
- Η παράταση του χρόνου ούρησης.
- Η ελάττωση στη δύναμη ροής και στην ακτίνα ροής των ούρων.
- Η διακεκομμένη ούρηση ή η διπλή ούρηση.
- Το αίσθημα της ατελούς κένωσης της κύστης.
- Η στάγδην ούρηση (στραγγουρία) με πίεση.
- Η επίσχεση ούρων.
- Η ακράτεια από υπερπλήρωση.

Τα ερεθιστικά συμπτώματα είναι:

- Η συχνουρία.
- Η επιτακτική ούρηση και η επιτακτική ακράτεια.
- Η νυκτουρία.
- Καύσος κατά την ούρηση.

Συμπτώματα Κ.Υ.Π.

Τα συμπτώματα του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος που εμφανίζονται στην καλοήθη υπερπλασία του προστάτη, οφείλονται αφενός μεν στο αποφρακτικό στοιχείο του προστάτη και την απόφραξη του αυχένα της κύστης που συνεπάγεται (bladder outflow obstruction, BOO), αφετέρου δε στην ανταπόκριση της κύστης στην αυξημένη ουρηθρική αντίσταση και στην δευτεροπαθή δυσλειτουργία της.

Το αποφρακτικό στοιχείο μπορεί να υποδιαιρεθεί σε στατικό και δυναμικό. Το στατικό στοιχείο της απόφραξης οφείλεται στη μάζα του προστατικού ιστού, που λόγω της διόγκωσης του αδένα προβάλλει στον αυλό της ουρήθρας και του αυχένα της κύστης, οδηγώντας σε αυξημένες ουρηθρικές αντιστάσεις και περιλαμβάνει συνδετικό ιστό (στρώμα), επιθηλιακό ιστό και εξωκυττάρια ουσία. Το δυναμικό στοιχείο της απόφραξης αφορά τις προστατικές λείες μυϊκές ίνες του στρώματος, που περιέχουν α1-αδρενεργικούς υποδοχείς, η διέγερση των οποίων αυξάνει τον τόνο και την αντίσταση της ουρήθρας. Το δυναμικό στοιχείο εξηγεί και την ποικιλία των συμπτωμάτων που παρουσιάζουν οι ασθενείς.

Η δευτεροπαθής ανταπόκριση της κύστης στις αυξημένες ουρηθρικές αντιστάσεις, εκδηλώνεται με υπερτροφία του εξωστήρα και εναπόθεση κολλαγόνου, έχοντας ως αποτέλεσμα της μείωση της διατασιμότητας της κύστης και την υπερδραστηριότητα αυτής, που ευθύνεται κυρίως για τα συμπτώματα πλήρωσης.

Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη σχετίζεται με αυξημένα ποσοστά κατάθλιψης, θνησιμότητας, επιδείνωσης της ποιότητας ζωής και οικονομικού κόστους.

Κύστη 'προσπαθείας'

Τα συμπτώματα της ούρησης στην αρχή είναι ήπια και ο ασθενής προσαρμόζεται σε αυτά. Όταν τα συμπτώματα γίνουν σοβαρότερα, τότε αρχίζουν να επηρεάζουν την ποιότητα ζωής του ασθενούς. Ο πάσχων πλέον ουρεί καθιστός, η αναστολή της επιθυμίας της ούρησης γίνεται δύσκολη και ο ασθενής ανήσυχα αναζητεί την πλησιέστερη τουαλέτα, ενώ διαταράσσεται και ο ύπνος του από τις συχνές διακοπές για ούρηση. Η απώλεια φυσιολογικού ύπνου, εκτός του ότι διαταράσσει και τον ύπνο της συζύγου, έχει σημαντικές επιπτώσεις αφού την άλλη ημέρα νιώθει κουρασμένος και οι δραστηριότητες του περιορίζονται. Τέλος η συμπτωματολογία της ούρησης επηρεάζει αρνητικά και τη σεξουαλική του ζωή, αφού έχει αποδειχτεί ότι η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη σχετίζεται με προβλήματα στύσης (στυτική δυσλειτουργία).

Αν και η βαρύτητα των συμπτωμάτων δεν σχετίζεται πάντα με το μέγεθος του προστάτη, ένας διογκωμένος προστάτης είναι συχνότερα συμπτωματικός και μπορεί να εμφανίσει πολύ πιο συχνά επιπλοκές. Εάν αυτή η κατάσταση παραμείνει χωρίς θεραπεία, μπορεί να προκαλέσει τελικά σοβαρότερες επιπλοκές με πλήρη καταστροφή των νεφρών και απώλεια της νεφρικής λειτουργίας.

Τη δεκαετία του 1990 προτάθηκε ένα βαθμονομημένο ερωτηματολόγιο συμπτωμάτων IPSS (International Prostate Symptom Score), για την εκτίμηση των συμπτωμάτων της Κ.Υ.Π., της ανάγκης για θεραπεία και της αποτελεσματικότητας αυτής. Σύμφωνα με αυτό το ερωτηματολόγιο οι ασθενείς ανάλογα με τη βαρύτητα των συμπτωμάτων κατατάσσονται σε 3 κατηγορίες (ήπια, μέτρια και σοβαρή προστατική συνδρομή).

Τα συμπτώματα της υπερπλασίας του προστάτη ταλαιπωρούν έντονα τους άντρες αλλά και τις συντρόφους τους.

Στους πάσχοντες καθίσταται δυσχερής η καθημερινή τους επαγγελματική και κοινωνική δραστηριότητα, διαταράσσεται ο ύπνος τους, αισθάνονται μια μόνιμη κόπωση και τέλος υπάρχει κίνδυνος εμφάνισης ακράτειας ούρων και στυτικής διαταραχής. Αυτές οι εμπειρίες συχνά συνοδεύονται από αισθήματα ντροπής, μείωσης της αυτοπεποίθησης ακόμη και κατάθλιψη. Τα προβλήματα έχουν αντίκτυπο και στη σύντροφο του ασθενούς, γιατί, πέρα από τις επιπτώσεις στη σεξουαλική ζωή του ζευγαριού, η σύντροφος ξυπνά το βράδυ από τις συχνές επισκέψεις στην τουαλέτα και ανησυχεί, βλέποντας τον άνθρωπό της να κλείνεται στον εαυτό του και να υποφέρει.

Καλοήθης προστατική απόφραξη

Επιπλοκές της Καλοήθους Υπερπλασίας του Προστάτη

Αν οι πάσχοντες αγνοήσουν τα συμπτώματα τους και δε λάβουν κάποια θεραπεία, τότε η Κ.Υ.Π. μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές, όπως δυσλειτουργία της ουροδόχου κύστης, επηρεασμό της νεφρικής λειτουργίας και εμφάνιση ουρολοιμώξεων.

Η επιδείνωση των συμπτωμάτων είναι συνήθως βραδεία και σοβαρές επιπλοκές, όπως νεφρική ανεπάρκεια, είναι σπάνιες. Από την άλλη πλευρά ο κίνδυνος οξείας επίσχεσης των ούρων αυξάνεται με το μέγεθος του προστάτη και αποτελεί μια επείγουσα κατάσταση, απαιτώντας συχνά χειρουργική αντιμετώπιση. Οι άνδρες με αποφρακτικού τύπου ούρηση οφειλόμενη στη νόσο παρουσιάζουν τρεις φορές συχνότερα χρόνια νεφρική ανεπάρκεια με τελική κατάληξη την αιμοκάθαρση.

Οι συχνότερες επιπλοκές της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη είναι:

• Οξεία επίσχεση ούρων
• Πάχυνση του τοιχώματος της κύστης – δοκίδωση κύστης
• Δημιουργία εκκολπωμάτων
• Υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις
• Μακροσκοπική αιματουρία
• Λίθοι στην ουροδόχο κύστη
• Νεφρική ανεπάρκεια