Διάμεση Κυστίτιδα

Η διάμεση κυστίτιδα ή σύνδρομο επώδυνης κύστης (IC, Interstitial cystitis, PBS, Painful bladder syndrome) είναι μια χρόνια φλεγμονώδης πάθηση της ουροδόχου κύστης που χαρακτηρίζεται από:

• Χρόνια ερεθιστικά κυστικά ενοχλήματα
• Στείρα κ/α ούρων
• Αρνητική κυτταρολογική ούρων

Η αιτιολογία της δεν είναι γνωστή και απασχολεί κυρίως τις γυναίκες μέσης ηλικίας. Τα  συμπτώματα μπορεί να επηρεάσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών και σε συνδυασμό με την δύσκολη διάγνωση και θεραπεία, οδηγούν τις μισές περίπου πάσχουσες στην κατάθλιψη.

Συμπτώματα

• συχνουρία
• νυκτουρία
• επιθυμία για ούρηση
• αίσθημα βάρους χαμηλά στην κοιλιά
• δυσπαρεύνια
• υπερηβικό άλγος κατά την πλήρωση της κύστης που υφίεται με την ούρηση

Κύριο χαρακτηριστικό της νόσου είναι η χρονιότητα και εμφάνιση με εξάρσεις και υφέσεις.

Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 700.000 ασθενείς στις ΗΠΑ πάσχουν από διάμεση κυστίτιδα με το 90% αυτών να είναι γυναίκες. Η αναλογία γυναικών/ανδρών είναι 10:1. Κατά μέσο όρο απαιτούνται 4,5 χρόνια από την πρώτη εκδήλωση των συμπτωμάτων μέχρι την διάγνωση. Μπορεί να εμφανιστεί σε αρρώστους με αλλεργίες (π.χ. σε φάρμακα, τροφές, κ.ά.) σε ποσοστό πάνω από 50% και σε αρρώστους με ευερέθιστο έντερο σε ποσοστό πάνω από 30%.

Διάγνωση

Η διάγνωση προϋποθέτει αποκλεισμό οποιασδήποτε άλλης παθολογικής κατάστασης από τα όργανα της λεκάνης, δηλαδή ουρολογική, γυναικολογική πάθηση ή και πάθηση του εντέρου. Η διάγνωση βασίζεται σε μια σειρά από συμπτώματα, εξετάσεις και ενδοσκοπικό έλεγχο.

Θα πρέπει να τονιστεί ότι η διάγνωση της διάμεσης κυστίτιδας είναι μια διάγνωση εξ' αποκλεισμού.

• Κλινική εικόνα / κλινική εξέταση ασθενούς
• Εξετάσεις ούρων (γενική, κ/α, κυτταρολογική)
• Απεικονιστικός έλεγχος (U/S, κυστεογραφία)
• Ουροδυναμικός έλεγχος
• Eρωτηματολόγιο PUF (Pelvic Pain and Urgency/Frequency Questionnaire)
• Eξέταση ευαισθησίας στο κάλιο (Potassium Sensitivity Test, PST)
• Κυστεοσκόπηση
• Βιοψία ουροδόχου κύστης

Ανάλογα με τα κυστεοσκοπικά ευρήματα η νόσος διακρίνεται σε 2 μορφές:

• Ελκωτική μορφή (έλκος του Hunner)
• Μη ελκωτική μορφή

 Η πρώτη εμφανίζεται σε γυναίκες μέσης ή μεγαλύτερης ηλικίας με παρουσία των χαρακτηριστικών ελκών του Hunner και πετεχειών (μικρές στικτές αιμορραγίες) στο βλεννογόνο της ουροδόχου κύστης. Αποτελεί μόνο το 5-10 % των περιπτώσεων. Στην μη ελκωτική μορφή που είναι και η συχνότερη (90%) δεν ανευρίσκεται το έλκος του Hunner.

Θεραπεία

Η διάμεση κυστίτιδα είναι μία πάθηση που συχνά διαφεύγει της προσοχής των ιατρών. Ο ουρολόγος θα πρέπει με τους κατάλληλους διαγνωστικούς χειρισμούς να διαγνώσει τη νόσο αρχικά και να θεραπεύσει στη συνέχεια τους ασθενείς, οι οποίοι συχνά απελπισμένοι ψάχνουν για ανακούφιση από τα βασανιστικά τους συμπτώματα.
Η θεραπεία είναι γενικά δύσκολη και κυρίως εμπειρική, μιας και δεν έχει βρεθεί ακόμη κάποια σαφής αιτία για την πάθηση. Κατά κανόνα, οι ασθενείς έχουν δοκιμάσει μία σειρά από θεραπείες στην προσπάθεια να βρουν ανακούφιση από τα ενοχλήματά τους.
Τα αντιισταμινικά, τα αντικαταθλιπτικά, ορισμένα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα και οι εγχύσεις ειδικών ουσιών μέσα στην ουροδόχο κύστη έχουν εμφανίσει βελτίωση των ενοχλημάτων των ασθενών. Τα αντιφλεγμονώδη δεν φαίνεται να έχουν αποτέλεσμα, παρά το γεγονός ότι συχνά βρίσκεται χρόνια φλεγμονή στην ουροδόχο κύστη. Τα τελευταία χρόνια, έχουν χρησιμοποιηθεί με σχετική επιτυχία τόσο η νευροδιέγερση μέσω της σπονδυλικής στήλης όσο και η ένεση αλλαντικής τοξίνης (Βotox) μέσα στην ουροδόχο κύστη. Στις σοβαρές, όμως, μορφές διάμεσης κυστίτιδας, η  χειρουργική αφαίρεση της κύστης μπορεί να είναι αναπόφευκτη, για να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής των ασθενών. Στις περιπτώσεις αυτές, μπορεί να δημιουργηθεί νέα κύστη από έντερο.
Έχει διαπιστωθεί πως ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής της ασθενούς πιθανόν να βοηθήσουν στην καταπολέμηση του προβλήματος. Συνίστανται, κυρίως, σε προσπάθεια εντοπισμού των παραγόντων που μπορεί να προκαλούν την κυστίτιδα, όπως η καφεΐνη, το αλκοόλ, τα ανθρακούχα αναψυκτικά, το τυρί, ή σοκολάτα, κ.ά. Η αποφυγή κατανάλωσης τέτοιων ουσιών μπορεί να αποδειχθεί τόσο αποτελεσματική όσο και η χορήγηση φαρμάκων.