Η ριζική νεφρεκτομή αποτελεί τη βασική θεραπευτική αντιμετώπιση για τον καρκίνου του νεφρού, μιας και ο συγκεκριμένος τύπος καρκίνου εμφανίζει αντοχή στη χημειοθεραπεία και την ακτινοθεραπεία.
Είναι η χειρουργική επέμβαση που περιλαμβάνει την αφαίρεση όλων των στοιχείων που περιέχονται μέσα στην περιτονία του Gerota, δηλαδή του νεφρού με το εγγύς τμήμα του ουρητήρα, του περινεφρικού λίπους, του σύστοιχου επινεφριδίου και των επιχώριων λεμφαδένων. Γίνεται ανοικτά, λαπαροσκοπικά ή και ρομποτικά. Αποτελεί την κύρια θεραπευτική επιλογή στην εντοπισμένη νόσο, αλλά και στην προχωρημένη-μεταστατική νόσο όταν υπάρχουν συμπτώματα.
Η πρώτη επιτυχής νεφρεκτομή σε ασθενή με καρκίνο νεφρού έγινε από τον Grawitz το 1883. Η περιγραφή της γραμμής του Brodel το 1901 εισήγαγε νέες δυνατότητες, μεταβάλλοντας τα μέχρι τότε δεδομένα στη χειρουργική του νεφρού.
Η νεφρεκτομή αποτελεί τη μόνη αποτελεσματική θεραπεία για το εντοπισμένο νεφροκυτταρικό καρκίνο με άριστη 5ετή επιβίωση.
Όπως περιγράφηκε από τον Robson το 1969, περιλαμβάνει την αφαίρεση του νεφρού μαζί με το περινεφρικό λίπος, του σύστοιχου επινεφριδίου, την περιτονία του Gerota καθώς και των λεμφαγγείων από τα σκέλη του διαφράγματος μέχρι το διχασμό της αορτής. Η χειρουργική προσπέλαση εξαρτάται από το μέγεθος και την εντόπιση του όγκου. Οι πιο συχνά χρησιμοποιούμενες είναι η πρόσθια υποπλεύρια, η θωρακοκοιλιακή και η πλάγια προσπέλαση.
Ο ρόλος της περιοχικής λεμφαδενεκτομής εξακολουθεί να παραμένει αμφιλεγόμενος, όπως και η αφαίρεση του σύστοιχου επινεφριδίου.
Λεμφαδενεκτομή
- δεν προσφέρει στην επιβίωση
- για λόγους σταδιοποίησης μπορεί να περιοριστεί πέριξ του νεφρικού μίσχου
- διογκωμένοι λεμφαδένες πρέπει να αφαιρούνται για λόγους σταδιοποίησης
Επινεφριδεκτομή
Δεν απαιτείται εφόσον δεν επιβεβαιώνεται διήθηση του επινεφριδίου σε αξονική ή διεγχειρητικά
Ο κίνδυνος όμως εξάρτησης του ασθενούς, άμεσα ή στο απώτερο μέλλον από τον τεχνητό νεφρό και την αιμοκάθαρση στην περίπτωση απώλειας ή μη ύπαρξης του ετερόπλευρου νεφρού, ώθησε στην εφαρμογή λιγότερο ριζικών θεραπειών και ειδικότερα της μερικής νεφρεκτομής, δηλαδή την εκτομή επί υγιών ορίων μόνο του όγκου, διατηρώντας έτσι τον υπόλοιπο νεφρό (renal-sparing surgery).