Προληπτικός Έλεγχος Καρκίνου Προστάτη

Ο προσυμπτωματικός έλεγχος για την ανίχνευση πιθανών παθήσεων σε πρώιμο στάδιο μπορεί να αποφέρει εξαιρετικά οφέλη στο άτομο, εφόσον υφίσταται θεραπεία για τη βελτίωση της πρόγνωσης, αλλά και στο κοινωνικό σύνολο εν γένει, αν η πρόγνωση μπορεί να οδηγήσει σε πρωτογενή πρόληψη και στην αποφυγή περισσότερων κρουσμάτων.

Σχεδόν οι μισοί από τους καρκίνους στην Ευρωπαϊκή Ένωση μπορούν να προληφθούν μέσω πρακτικών και δράσεων που στοχεύουν στην πρόληψη σε ατομικό και πληθυσμιακό επίπεδο. Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Ουρολογίας, ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ιατρικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ανδρικός πληθυσμός στις ημέρες. Τα τελευταία 20 χρόνια η έγκαιρη εντόπιση του καρκίνου έχει αυξηθεί πολύ λόγω των ευαίσθητων μεθόδων διάγνωσης σε συνδυασμό με την αυξημένη ευαισθητοποίηση των ανδρών για προληπτικό έλεγχο.

Προσυμπτωματικός πληθυσμιακός έλεγχος (Screening)

• Το screening δεν πρέπει να γίνεται χωρίς κανόνες.
• Στους νέους άνδρες και στις ομάδες υψηλού κινδύνου έχει απόλυτη ένδειξη.
• Η εφαρμογή του screening πρέπει να στηρίζεται σε έναν καλά ενημερωμένο ασθενή.

Ο καρκίνος του προστάτη είναι μια νόσος με σημαντική ετερογένεια. Θα μπορούσαμε να πούμε πως αποτελεί μια πάθηση με δύο πρόσωπα:
• μια θεωρητικά "αθώα¨ μορφή, η οποία δεν θα επηρεάσει την επιβίωση ούτε την ποιότητα ζωής του ασθενούς
• μια πιο "επιθετική" μορφή που σύντομα θα γίνει επώδυνη και θανατηφόρα.

Στόχος μας είναι από τη μια πλευρά να διαγνώσουμε νωρίς εκείνες τις μορφές της νόσου που τελικά θα είναι απειλητικές για την ζωή του ασθενούς και να τις θεραπεύσουμε, και από την άλλη να αποφύγουμε την υπερδιάγνωση και υπερθεραπεία του προστατικού καρκίνου.
Σήμερα η έγκαιρη διάγνωση είναι εφικτή, αρκεί κάθε άνδρας να ευαισθητοποιηθεί απέναντι στο πρόβλημα και να μάθει γι’ αυτό.

Η έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του προστάτη μειώνει σημαντικά τη θνησιμότητα από τη νόσο και τον κίνδυνο ανάπτυξης μεταστάσεων και προχωρημένου καρκίνου.

Ο προληπτικός έλεγχος για τον καρκίνο του προστάτη περιλαμβάνει δύο εξετάσεις:

• Εξέταση P.S.A. Πρόκειται για τον ποσοτικό προσδιορισμό στο αίμα μιας πρωτεΐνης, του ειδικού προστατικού αντιγόνου. Συστήνεται η μέτρηση μιας τιμής αναφοράς PSA σε ηλικία 40-45 ετών και εξατομικευμένη προσαρμογή της παρακολούθησης σε χρονικά διαστήματα ανάλογα με την αρχική τιμή.
• Δακτυλική εξέταση του προστάτη. Ο ουρολόγος αντιλαμβάνεται δια της αφής, το μέγεθος, το σχήμα και τη σύσταση του προστάτη και μπορεί να διαπιστώσει εάν υπάρχει κάποια σκληρία στον αδένα.

Σε περίπτωση που είτε το PSA είναι αυξημένο, είτε η δακτυλική εξέταση δεν είναι φυσιολογική, ο ουρολόγος θα προτείνει να γίνει βιοψία του προστάτη.

Η βιοψία είναι η μόνη εξέταση που θέτει τη διάγνωση του καρκίνου.

Συστάσεις της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας (EAU, European Association of Urology) για τον προληπτικό έλεγχο του καρκίνου του προστάτη:

• Οι άνδρες να μην υποβάλλονται σε έλεγχο PSA χωρίς να έχουν πρώτα ενημερωθεί για τα πιθανά οφέλη, καθώς και τους κινδύνους της επιλογής αυτής.
• Να προσφέρεται εξατομικευμένη στρατηγική προσαρμοσμένη στον κίνδυνο για την πρώιμη διάγνωση σε καλά ενημερωμένους άνδρες με καλό performance status και προσδόκιμο επιβίωσης τουλάχιστον 10-15 έτη.

Προληπτικός Έλεγχος Καρκίνου Προστάτη, PSA

Σκοπός του προσυμπτωματικού ελέγχου του πληθυσμού είναι η ανακάλυψη, εντός των ασυμπτωματικών ασθενών, αυτών με καρκίνο του προστάτη:

• υψηλού βαθμού κακοήθειας

• με κίνδυνο ανάπτυξης μεταστατικής νόσου και θανάτου