Η στύση είναι ένα περίπλοκο φαινόμενο που προϋποθέτει μια ευαίσθητη και καλά ενορχηστρωμένη ισορροπία μεταξύ νευρολογικών, αγγειακών, ορμονικών και ανατομικών δομών. Αποτελεί το θαυμαστό αποτέλεσμα μιας αστραπιαίας διαδικασίας, στην οποία εμπλέκονται τα έξω γεννητικά όργανα, η καρδιά, τα αγγεία, οι ορμόνες, οι νευρικοί άξονες, τα συναισθήματα, οι αισθήσεις, η φαντασία, η μνήμη…
Το πέος είναι ένα όργανο του ανθρώπινου σώματος που εξυπηρετεί δύο λειτουργίες, μια κύρια και μια επικουρική. Η κύρια λειτουργία του πέους είναι η στύση. Η επικουρική λειτουργία του είναι η μεταφορά των ούρων διαμέσου της ουρήθρας που “φιλοξενείται” από το πέος. Έχει σχήμα επίμηκες κυλινδρικό με ποικίλες ανατομικές διαστάσεις. Το μήκος του πέους σε χάλαση κυμαίνεται μεταξύ 7,5cm και 11,5cm (μέσος όρος: 9,5cm). Η διάμετρος του είναι κατά μέσο όρο 28,8mm και ο όγκος του κυμαίνεται μεταξύ 36,9ml και 87,5ml (μέσος όρος: 62ml). Το μήκος του πέους σε πλήρη στύση (από την ηβική σύμφυση μέχρι το έξω στόμιο της ουρήθρας) κυμαίνεται μεταξύ 12cm και 16cm.
Στο πέος διακρίνονται δύο μοίρες: η ελεύθερη και η περινεϊκή. Η ελεύθερη μοίρα εκτείνεται από τη βάλανο μέχρι την ηβική σύμφυση και είναι η ορατή μοίρα. Στην ελεύθερη μοίρα διακρίνονται δύο μέρη, η βάλανος και το σώμα. Η στεφανιαία αύλακα αποτελεί το διαχωριστικό όριο τους. Η βάλανος έχει κωνικό σχήμα και σχηματίζεται από την κατάληξη του σπογγώδους σώματος της ουρήθρας. Το σώμα έχει κυλινδρικό σχήμα σε ηρεμία που μεταβάλλεται σε τριγωνικό πρίσμα κατά τη στύση. Η περινεϊκή μοίρα βρίσκεται κάτω από την ηβική σύμφυση και καλύπτεται από το δέρμα του περινέου. Η περινεϊκή μοίρα αποτελείται ουσιαστικά από τη ρίζα του πέους, χωρίς να υπάρχουν σαφή όρια μεταξύ του σώματος και της ρίζας. Η ρίζα του πέους βρίσκεται στην ουρογεννητική περιοχή του περινέου.
Αιμάτωση του πέους
Το πέος αιματώνεται από δύο συστήματα αρτηριών: το επιπολής και το εν τω βάθει σύστημα. Η πόσθη και η ακροποσθία αιματώνονται από το επιπολής σύστημα του πέους που περιλαμβάνει τις επιπολείς ραχιαίες αρτηρίες (κλάδοι των έξω αιδοιικών αρτηριών). Τα σηραγγώδη και το σπογγώδες σώμα αιματώνονται από τις βολβικές-ουρηθραίες, τις σηραγγώδεις και τις ραχιαίες αρτηρίες (κλάδοι των έσω αιδοιικών αρτηριών). Το επιπολής σύστημα λειτουργικά έχει μόνο τροφικό ρόλο. Το εν τω βάθει σύστημα είναι αυτό που συμμετέχει στο μηχανισμό της στύσης.
Φλεβικό σύστημα του πέους
Το φλεβικό δίκτυο του πέους αποτελείται από 3 κύρια συστήματα:
- το επιπολής,
- το ενδιάμεσο και
- το εν τω βάθει φλεβικό σύστημα.
Το επιπολής φλεβικό σύστημα απάγει αίμα από τα περιβλήματα και το δέρμα του πέους. Το ενδιάμεσο φλεβικό σύστημα απάγει αίμα από τη βάλανο, το περιφερικό τμήμα του σπογγώδους σώματος και τα δύο περιφερικά τριτημόρια των σηραγγωδών σωμάτων. Το εν βάθει φλεβικό σύστημα απάγει αίμα από το κεντρικό τμήμα του σπογγώδους σώματος και το κεντρικό τριτημόριο των σηραγγωδών σωμάτων.
Φυσιολογία της στύσης
Η στύση του πέους είναι αποτέλεσμα πολλών αγγειακών και νευρολογικών μηχανισμών που αλληλοεπιδρούν μεταξύ τους. Στόχος είναι η συγκέντρωση αίματος στα σηραγγώδη σώματα υπό πίεση για την απόκτηση σκληρότητας ικανής για διείσδυση. Ο στυτικός ιστός περιλαμβάνει πολλαπλούς αιματικούς κόλπους που επικοινωνούν μεταξύ τους. Το τοίχωμα των αιματικών κόλπων αποτελείται από λείες μυϊκές ίνες, ελαστίνη και κολλαγόνο. Οι λείες μυϊκές ίνες αποτελούν περισσότερο από το 45% του στυτικού ιστού. Ο τόνος των λείων μυϊκών ινών καθορίζει, από φυσιολογική άποψη, τη χάλαση και τη στύση του πέους. Σε χάλαση, οι λείες μυϊκές ίνες βρίσκονται σε σύσπαση με αποτέλεσμα ελάχιστη αρτηριακή παροχή στα σηραγγώδη σώματα μόνο για τροφικούς λόγους (διατήρηση του κυτταρικού μεταβολισμού), ενώ η φλεβική απαγωγή είναι ελεύθερη. Αντίθετα κατά τη στύση παρατηρείται χάλαση των λείων μυϊκών ινών, αύξηση της αρτηριακής παροχής στα σηραγγώδη σώματα με ταυτόχρονη μείωση της φλεβικής απαγωγής σε πολύ χαμηλά επίπεδα (σχεδόν πλήρης απόφραξη). Η χάλαση και η σύσπαση των λείων μυϊκών ινών βρίσκονται κάτω από τον έλεγχο του αυτόνομου νευρικού συστήματος.