Η χρήση των ημερολογίων ούρησης έχει σαν σκοπό την αντικειμενική καταγραφή των συνηθειών ούρησης. Επιδιώκεται η ποσοτική καταγραφή των ουρούμενων όγκων, καθώς και η χρονική κατανομή τους στη διάρκεια του 24ώρου. Σκοπός της καταγραφής αυτής είναι η ακριβέστερη διαγνωστική προσέγγιση των συμπτωμάτων από το κατώτερο ουροποιητικό, που σε διαφορετική περίπτωση στηρίζεται μόνο στο ιστορικό, όπου οι ασθενείς υποτιμούν ή υπερτονίζουν τα συμπτώματά τους.
Τα ημερολόγια ούρησης είναι ένα αξιόπιστο εργαλείο για την αντικειμενική εκτίμηση του μέσου όγκου ούρησης, ημερήσιας και νυκτερινής συχνοουρίας και συχνότητας επεισοδίων ακράτειας. Είναι ευαίσθητα σε αλλαγές της κατάστασης των ασθενών και αξιόπιστο εργαλείο μέτρησης αυτών. Τα ημερολόγια ούρησης πρέπει να έχουν διάρκεια 3-7 ημερών.
Από την International Continence Society οι τύποι για τα ημερολόγια ούρησης έχουν ορισθεί όπως παρακάτω:
1. Διάγραμμα ουρήσεων – Micturition chart (MC): καταγραφή του χρόνου των ουρήσεων, μέρα και νύχτα για τουλάχιστον 24 ώρες.
2. Διάγραμμα συχνότητας/όγκων – Frequency volume chart (FVC): καταγραφή του χρόνου και των όγκων των ουρήσεων, μέρα και νύχτα για τουλάχιστον 24 ώρες.
3. Ημερολόγιο της κύστης – Bladder diary (BD): καταγραφή του χρόνου και των όγκων των ουρήσεων, καθώς και επιπλέον πληροφορίες, όπως επεισόδια ακράτειας, χρήση απορροφητικών μέσων, προσλαμβανόμενων υγρών, ένταση επιτακτικότητας και βαρύτητας ακράτειας.
Ποιες παράμετροι μπορούν να εκτιμηθούν αποκλειστικά με τα ημερολόγια ούρησης;
• Ημερήσια συχνότητα ουρήσεων: Ο αριθμός των ουρήσεων κατά τη διάρκεια της ημέρας εκτός των ωρών του ύπνου. Περιλαμβάνεται η πρώτη ούρηση μετά την αφύπνιση και η τελευταία πριν τον ύπνο.
• Νυκτουρία: Ο αριθμός των ουρήσεων κατά τη διάρκεια του νυκτερινού ύπνου. Σε κάθε ούρηση πρέπει να προηγείται και να ακολουθεί ύπνος.
• 24ωρη συχνότητα ουρήσεων: Ο συνολικός αριθμός ημερήσιων και νυκτερινών ουρήσεων κατά τη διάρκεια ενός 24ώρου.
• 24ωρη παραγωγή ούρων: Το άθροισμα των μετρούμενων όγκων των ουρήσεων ενός 24ώρου (περιλαμβάνει την δεύτερη ούρηση μετά την αφύπνιση και την πρώτη μετά την αφύπνιση το επόμενο πρωί).
• Πολυουρία: 24ωρη παραγωγή ούρων πάνω από 2,8 λίτρα στον ενήλικα.
• Νυκτερινός όγκος ούρων: Ο συνολικός όγκος από την κατάκλιση για ύπνο μέχρι την έγερση μετά την αφύπνιση (δεν περιλαμβάνεται η τελευταία ούρηση πριν την κατάκλιση, περιλαμβάνεται η πρώτη ούρηση μετά την αφύπνιση).
• Νυκτερινή πολυουρία: Όταν αυξημένος όγκος της 24ωρης παραγωγής ούρων παράγεται κατά τη νύχτα (>20% του 24ωρου όγκου ούρων στους 65 ετών και κάτω, >33% στους άνω των 65 ετών).
• Μέγιστος όγκος ούρησης: Ο μεγαλύτερος όγκος ούρων μίας ούρησης. Μπορούν να υπολογισθούν και ο ελάχιστος, καθώς και ο μέσος όγκος σε μία συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
