Η oυρολογία είναι η ειδικότητα που επωφελήθηκε περισσότερο τα τελευταία χρόνια από την τεχνολογική εξέλιξη στην Ιατρική. Οι ενδοσκοπήσεις με εύκαμπτα, ατραυματικά εργαλεία, η μικροχειρουργική και η ρομποτική χειρουργική, άλλαξαν ριζικά προς όφελος του ασθενή, τη χειρουργική βαρύτητα των ουρολογικών επεμβάσεων.
Ομάδες χειρουργών και αναισθησιολόγων παγκοσμίως στρέφουν το ενδιαφέρον τους στη μετεγχειρητική διαχείριση του ασθενούς με τα πρωτόκολλα ενισχυμένης μετεγχειρητικής ανάρρωσης (Enhanced Recovery After Surgery, ERAS). Η μοντέρνα αυτή προσέγγιση επιτυγχάνει:
- μείωση του κινδύνου επιπλοκών
- αποφυγή της μετάγγισης αίματος
- εξάλειψη του μετεγχειρητικού πόνου
- γρήγορη κινητοποίηση και σίτιση
- μικρή διάρκεια νοσηλείας
- βραχύτερη ανάρρωση (fast track surgery, FTS)
Η μετεγχειρητική πορεία ενός ασθενούς είναι μείζονος σημασίας με βασικούς στόχους την αποτελεσματική διαχείριση του πόνου και γενικά της ανάνηψης και ανάρρωσης, ώστε ο ασθενής να μπορέσει να επιστρέψει στην καθημερινότητα του το συντομότερο δυνατό, χωρίς προβλήματα και επιπλοκές. Η προσοχή στρέφεται στην έγκαιρη σίτιση του ασθενούς, την γρήγορη και ασφαλή κινητοποίηση του και παράλληλα με ένα πρωτόκολλο αναλγησίας που εξασφαλίζει τόσο την ανακούφιση του ασθενούς από τον μετεγχειρητικό πόνο, αλλά δρα και συνδυαστικά με τα υπόλοιπα σκέλη ανάνηψης για ταχεία ανάρρωση.
Σήμερα τα πρωτόκολλα ERAS είναι ευρέως αποδεκτά από τη διεθνή κοινότητα και η σημασία τους αποδεικνύεται από μεγάλες πολυκεντρικές μελέτες. Ο στόχος είναι πάντα η ελαχιστοποίηση του χειρουργικού stress. Αυτό επιτυγχάνεται με την επιλογή της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής μεθόδου, την ορθολογική πολυδιάστατη αναλγησία με την ευρεία χρήση περιοχικών τεχνικών και την ταχεία αλλά και σωστή σίτιση του ασθενή, την πρώιμη, ασφαλή, ορθή κινητοποίησή του καθώς και με την σωστή ψυχολογική υποστήριξη και επικοινωνία. Όπως είναι αντιληπτό αυτό προϋποθέτει μια ομάδα επιστημόνων που θα σκύψει πάνω από τον ασθενή καθώς και την συνεργασία του.
Ενδοουρολογία – Ελάχιστα επεμβατική χειρουργική ουρολογία
Η ενδοουρολογία και γενικότερα η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική, συντελεί στην πιο γρήγορη και αποτελεσματική ανάρρωση του ασθενούς. Η χρήση της ενδοσκοπικής χειρουργικής ως προσέγγισης από εξειδικευμένη χειρουργική ομάδα για επεμβάσεις του ουροποιητικού συστήματος συντελεί σε λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο και συγχρόνως πιο ταχεία κινητοποίηση. Τα οφέλη από τη φροντίδα των ασθενών βάσει πρωτοκόλλων ενισχυμένης μετεγχειρητικής ανάρρωσης είναι πολλαπλά. Αφορούν τόσο τους ασθενείς όσο και τα ιδρύματα υγειονομικής περίθαλψης.
Οι ενδοουρολόγοι χρησιμοποιούν την φυσιολογική ανατομική οδό του σώματος (ουρήθρα, ουροδόχος κύστη, ουρητήρες, νεφροί) με τη βοήθεια ειδικών ενδοσκοπικών οργάνων που επεξεργάζονται ψηφιακά την εικόνα, αποφεύγοντας έτσι τις τομές με νυστέρι. Η ενδοουρολογία έχει σήμερα σημαντικές εφαρμογές, τόσο διαγνωστικές όσο και θεραπευτικές, οι οποίες δεν περιορίζονται μόνο στην ουρήθρα, στον προστάτη και στην ουροδόχο κύστη. Η διαρκής βελτίωση των τεχνικών προδιαγραφών σε συνδυασμό με τη μείωση του μεγέθους των εργαλείων, έχει κάνει προσβάσιμο και το ανώτερο ουροποιητικό, διουρηθρικά, αλλά και διαδερμικά, με άκαμπτα και εύκαμπτα ενδοσκόπια.
Με την ενδοσκοπική χειρουργική είναι δυνατό σήμερα να αντιμετωπίσουμε σχεδόν όλες τις καλοήθεις και κακοήθεις παθήσεις του ουροποιητικού συστήματος όπως:
- Λιθίαση νεφρών, ουρητήρων και ουροδόχου κύστης
- Στενώματα νεφρών και ουρητήρων
- Όγκοι νεφρών, ουρητήρων και ουροδόχου κύστης
- Υπερπλασία προστάτη
Όλες οι σύγχρονες ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές στοχεύουν στο να μειωθεί το χειρουργικό τραύμα και να μειωθεί στο ελάχιστο η διαταραχή της φυσιολογικής λειτουργίας του οργανισμού, κατά τη διάρκεια μίας χειρουργικής επέμβασης, αλλά και κατά την περίοδο αποκατάστασης.
Πρωτόκολλα ταχείας ανάρρωσης μετά από χειρουργικές επεμβάσεις
Enhanced Recovery After Surgery (ERAS)
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής και η οικονομική κρίση δημιούργησαν την ανάγκη υιοθέτησης πρωτοκόλλων ταχείας ανάρρωσης μετά από χειρουργικές επεμβάσεις (Enhanced Recovery after Surgery, ERAS) και έγκαιρης εξόδου από το νοσοκομείο. Τα πρωτόκολλα ERAS περιλαμβάνουν έναν συνδυασμό τεκμηριωμένων περιερχειρητικών παρεμβάσεων µε τη συμμετοχή του χειρουργού, του αναισθησιολόγου, του νοσηλευτή, του φυσιοθεραπευτή και του διαιτολόγου ως διεπιστηµονική ομάδα. Αποτελούν μια πολυπαραγοντική προσέγγιση στην μετεγχειρητική αποκατάσταση και φροντίδα του χειρουργικού ασθενή. Είναι εύκολα εφαρμόσιμα, μειώνουν τη νοσηρότητα, το περιεγχειρητικό stress, τον μετεγχειρητικό πόνο, τις μετεγχειρητικές επιπλοκές και την παραμονή στο νοσοκομείο. Επιπρόσθετα μειώνουν το κόστος των νοσηλίων και της θεραπείας.
Η προσέγγιση του ασθενούς που ακολουθεί ένα πρωτόκολλο ERAS χωρίζεται σε τρεις φάσεις:
- προεγχειρητικά
- διεγχειρητικά
- μετεγχειρητικά
Ξεκινά πριν την εισαγωγή του ασθενούς στο νοσοκομείο και συνεχίζεται ως την έξοδο από αυτό. Απαιτείται η ενεργός συμμετοχή του καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος. Εν κατακλείδι, τα πρωτόκολλα ERAS προάγουν την ταχεία ανάρρωση του ασθενή µε σκοπό την μείωση του μετεγχειρητικού stress και των επιπτώσεων του, ακολουθώντας μια τεκμηριωμένη περιεγχειρητική φροντίδα.
Τα πρωτόκολλα ERAS αναμφισβήτητα προάγουν την ταχεία ανάρρωση µε σκοπό τη μείωση του μετεγχειρητικού στρες και των επιπτώσεων του. Συνεπώς, ακολουθούν μια προγραμματισμένη, τεκμηριωμένη περιεγχειρητική φροντίδα που περιλαμβάνει:
- την έγκαιρη σίτιση
- την ταχεία κινητοποίηση
- την ικανοποιητική μετεγχειρητική αναλγησία
- την πρόληψη της μετεγχειρητικής ναυτίας και του εμέτου
- τη φροντίδα τραύματος
- την πρόληψη των μετεγχειρητικών επιπλοκών
Προκειμένου να εφαρμοστούν τα πρωτόκολλα ERAS χρειάζεται η ομαλή συνεργασία επαγγελματιών υγείας διαφορετικών ειδικοτήτων.