Ο πριαπισμός είναι μία παθολογική κατάσταση κατά την οποία η στύση του πέους διαρκεί περισσότερο από 4 ώρες, χωρίς να υπάρχουν σωματικά ή ψυχικά ερεθίσματα. Δημιουργείται όταν το αίμα παγιδεύεται μέσα στο πέος και δεν μπορεί να παροχετευθεί. Συχνά είναι επώδυνο και αποτελεί μια επείγουσα ουρολογική κατάσταση.
Ο πριαπισμός είναι μια σχετικά σπάνια οντότητα (λιγότερο από μία περίπτωση ανά 100.000 άτομα ανά έτος) και μπορεί να συμβεί σε όλες τις ηλικίες.
Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν: πόνο στο πέος και σκληρή στύση.
Τι προκαλεί πριαπισμό;
Στις περισσότερες περιπτώσεις, η αιτία του πριαπισμού είναι άγνωστη (ιδιοπαθής). Ωστόσο, ασθενείς με νοσήματα του αίματος, και ειδικά με δρεπανοκυτταρική αναιμία, μπορεί να αναπτύξουν πριαπισμό. Μερικές αιματολογικές, μεταβολικές ή νευρολογικές διαταραχές καθώς επίσης και φάρμακα θέτουν τους ασθενείς σε υψηλό κίνδυνο. Σε σπάνιες περιπτώσεις, ο πριαπισμός μπορεί να προσβάλει ακόμα και παιδιά με δρεπανοκυτταρική αναιμία.
Υπάρχουν τρία είδη πριαπισμού:
- Πριαπισμός χαμηλής ροής (ισχαιμικός) είναι ο πιο κοινός τύπος. Συμβαίνει όταν το αίμα παγιδεύεται στο πέος. Αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, μπορεί να οδηγήσει σε δημιουργία ουλώδους ιστού και μόνιμη στυτική δυσλειτουργία.
- Διαλείπων πριαπισμός είναι ένα είδος πριαπισμού χαμηλής ροής που χαρακτηρίζεται από επαναλαμβανόμενα επεισόδια επώδυνων, παρατεταμένων στύσεων.
- Πριαπισμός υψηλής ροής (μη ισχαιμικός) είναι πιο σπάνιος και συνήθως λιγότερο επώδυνος. Συμβαίνει συνήθως μετά από τραυματισμό στο πέος ή στην περιοχή μεταξύ οσχέου και πρωκτού (περίνεο). Ο τραυματισμός εμποδίζει το αίμα να κυκλοφορήσει στο πέος κανονικά.
Διάγνωση του πριαπισμού
Το πέος αποτελείται από δύο κοίλα όργανα (σηραγγώδη σώματα) και μία μάζα από σπογγώδη ιστό (σπογγώδες σώμα). Η στύση είναι αποτέλεσμα της χαλάρωσης των λείων μυϊκών ινών και της αυξημένης ροής αίματος στα σηραγγώδη σώματα. Αυτό προκαλεί διόγκωση και σκληρότητα. Στον πριαπισμό, το σπογγώδες σώμα και η βάλανος του πέους (το κεφάλι) δεν διογκώνονται όπως σε μία κανονική στύση.
Είναι κριτικής σημασίας να διακριθεί ο πριαπισμός χαμηλής ροής από τον πριαπισμό υψηλής ροής επειδή η αντιμετώπισή τους είναι διαφορετική.
- Ιατρικό Ιστορικό: περιλαμβάνει τη διάρκεια της στύσης, την παρουσία και το βαθμό του πόνου, προηγούμενο ιστορικό πριαπισμών και η αντιμετώπισή τους, τρέχουσα κατάσταση στυτικής λειτουργίας, χρήση φαρμάκων και ναρκωτικών, άλλες συγκεκριμένες ασθένειες (δρεπανοκυτταρική νόσος), τραύμα στο πέος ή στην περιοχή μεταξύ οσχέου και πρωκτού
- Φυσική εξέταση: περιλαμβάνει προσεκτική εξέταση του πέους και του περινέου
- Εξετάσεις αίματος: περιλαμβάνουν αναρρόφηση αίματος από τα σηραγγώδη σώματα του πέους και ανάλυση αερίων αίματος για να καθοριστεί το είδος του πριαπισμού (μία λεπτή βελόνα τοποθετείται στο πέος, αναρροφάται λίγο αίμα και στέλνεται στο εργαστήριο για ανάλυση)
- Απεικόνιση πέους: περιλαμβάνει έγχρωμο υπερηχογράφημα Doppler του πέους για να δείξει πώς το αίμα ρέει μέσα στο πέος και μαγνητική τομογραφία για να εξεταστεί η υγεία των μυών και για να απεικονιστεί τυχόν ινώδης ιστός στο πέος
Αν νομίζετε ότι πάσχετε από πριαπισμό, μην επιχειρήσετε να το αντιμετωπίσετε μόνοι, αλλά ζητήστε ιατρική βοήθεια άμεσα.
Αντιμετώπιση πριαπισμού
Ο στόχος της αντιμετώπισης του πριαπισμού είναι να καταστείλει τη στύση και να αποτρέψει μόνιμη στυτική δυσλειτουργία.
- Ο πριαπισμός χαμηλής ροής είναι επείγον περιστατικό και πρέπει να αντιμετωπιστεί το συντομότερο δυνατό. Η διάρκεια της στύσης επηρεάζει τη σοβαρότητα της στυτικής δυσλειτουργίας που μπορεί να εμφανιστεί.
- Ο πριαπισμός υψηλής ροής δεν απαιτεί επείγουσα αντιμετώπιση, επειδή δεν υπάρχει μειωμένη ροή αίματος στο πέος
Συντηρητική, πρώτης και δεύτερης γραμμής επεμβατική αντιμετώπιση
Η συντηρητική αντιμετώπιση περιλαμβάνει γυμναστική, εκσπερμάτωση και εφαρμογή πάγου. Μολαταύτα, σπάνια καταστέλλουν επιτυχώς την παρατεταμένη στύση που οφείλεται σε πριαπισμό χαμηλής ροής.
Η αντιμετώπιση πρώτης γραμμής εκτελείται από γιατρό. Προτείνεται για ασθενείς με πριαπισμό χαμηλής ροής με διάρκεια >4 ώρες. Αυτές οι μέθοδοι αντιμετώπισης έχουν μικρές πιθανότητες να είναι επιτυχείς αν ο πριαπισμός διαρκεί >72 ώρες.
Η θεραπεία δεύτερης γραμμής είναι στην ουσία η χειρουργική αντιμετώπιση. Η χειρουργική αντιμετώπιση ενδείκνυται σε επείγουσες περιπτώσεις, μόνο όταν αποτύχουν οι συντηρητικές και οι θεραπείες πρώτης γραμμής. Το χειρουργείο γίνεται για να μειωθεί η καταστροφή του ιστού από τη χαμηλή ροή αίματος στο πέος και για να μειωθούν οι πιθανότητες μόνιμης στυτικής δυσλειτουργίας.
Αντιμετώπιση πριαπισμού χαμηλής ροής
Η θεραπεία πρώτης γραμμής του πριαπισμού χαμηλής ροής είναι η αναρρόφηση αίματος από τα σηραγγώδη σώματα. Γίνεται τοπική αναισθησία στο πέος, αναρροφάται το αίμα και γίνονται πλύσεις με φυσιολογικό ορό και φάρμακα ονομαζόμενα α-αγωνιστές (αν χρειάζεται) που εγχέονται στα σηραγγώδη σώματα. Η διαδικασία έχει μεγάλο ποσοστό επιτυχίας και μπορεί να επαναληφθεί όταν χρειάζεται. Η θεραπεία δεύτερης γραμμής στην ουσία είναι το χειρουργείο. Ενδείκνυται μόνο σε επείγουσες περιπτώσεις, μόνο όταν αποτύχουν τα συντηρητικά μέτρα και η θεραπεία πρώτης γραμμής. Για τον πριαπισμό χαμηλής ροής υπάρχουν κυρίως δύο τύποι χειρουργικής αντιμετώπισης:
- το χειρουργείο πεϊκής παράκαμψης
- η εμφύτευση πεϊκής πρόθεσης.
Χειρουργείο πεϊκής παράκαμψης (penile shunt surgery)
Το χειρουργείο πεϊκής παράκαμψης εκτελείται για να αποκατασταθεί η έξοδος του αίματος από το πέος και για να εγκατασταθεί ξανά η φυσιολογική κυκλοφορία του αίματος μέσα στο πέος. Δημιουργείται μία σύνδεση (παράκαμψη) μεταξύ των σηραγγωδών σωμάτων και της βαλάνου.
Αντιμετώπιση πριαπισμού υψηλής ροής
Σε αυτό το είδος πριαπισμού, η ροή αίματος στο πέος δε μειώνεται και έτσι δεν απαιτείται επείγουσα αντιμετώπιση. Παρόλα αυτά, μόνο ένας γιατρός μπορεί να διακρίνει τον πριαπισμό υψηλής ροής από τον πριαπισμό χαμηλής ροής.
Αν έχετε την υποψία ότι πάσχετε από πριαπισμό, επισκεφτείτε το γιατρό σας και μην επιχειρήσετε κανένα είδος θεραπείας στο σπίτι.
Η εφαρμογή πάγου στο περίνεο ή η εφαρμογή πίεσης στο τραύμα μπορεί να καταστείλει το οίδημα στον πριαπισμό υψηλής ροής. Ο γιατρός θα φράξει τα αγγεία που δημιουργούν το πρόβλημα (αρτηριακός εμβολισμός). Όταν ο πριαπισμός οφείλεται σε ραγείσα αρτηρία, ο γιατρός θα πραγματοποιήσει μία επέμβαση για να δέσει την αρτηρία (χειρουργική απολίνωση). Αυτή η επέμβαση είναι και η τελευταία επιλογή για θεραπεία αν ο εμβολισμός της αρτηρίας αποτύχει.
Αντιμετώπιση διαλείποντα πριαπισμού
Ο κύριος στόχος στην αντιμετώπιση του διαλείποντα πριαπισμού είναι η αποφυγή μελλοντικών επεισοδίων. Αυτό μπορεί συνήθως να επιτευχθεί με φαρμακευτική αγωγή, παρόλο που δεν υπάρχει μια κοινώς αποδεχτή θεραπεία. Η θεραπεία σε γενικές γραμμές προσαρμόζεται στον κάθε ασθενή. Η προτεινόμενη φαρμακευτική αγωγή περιλαμβάνει:
- Ορμονικές θεραπείες, οι οποίες μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε ασθενείς μετά την εφηβεία.
- Αναστολείς της φωσφοδιεστεράσης τύπου 5, οι οποίοι μπορούν να ανακουφίσουν και να αποτρέψουν τα διαλείποντα επεισόδια πριαπισμού σε ασθενείς με ιδιοπαθή πριαπισμό (άγνωστη αιτία) ή με πριαπισμό που σχετίζεται με δρεπανοκυτταρική νόσο.
Η θεραπεία πρέπει να ξεκινά μόνο όταν το πέος είναι μαλακό.
Ποια είναι η πρόγνωση;
Οι περισσότεροι ασθενείς που παθαίνουν πριαπισμό αναρρώνουν εξαιρετικά, αν αντιμετωπιστούν άμεσα.
Η άμεση αντιμετώπιση του πριαπισμού μειώνει τον κίνδυνο για μόνιμα προβλήματα επίτευξης και διατήρησης της στύσης.
Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ο Πρίαπος ήταν ο θεός της γονιμότητας, προστάτης των υποζυγίων και οικόσιτων ζώων, των καρποφόρων φυτών, των κήπων και των ανδρικών γεννητικών οργάνων. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό του ήταν η υπερμεγέθης, μόνιμη στύση του, από την οποία προέρχεται ο ιατρικός όρος πριαπισμός.