Νόσος Peyronie

Ν. Peyronie

Χαρακτηριστικό της νόσου είναι ο σχηματισμός μιας ινώδους πλάκας στο πέος, κάτω από το δέρμα με αποτέλεσμα την κάμψη και γωνίωση του πέους και πόνο κατά τη διάρκεια της στύσης. Σε κάποιες περιπτώσεις, η κάμψη αυτή μπορεί να είναι τόσο έντονη, ώστε να μην μπορεί να γίνει διείσδυση του πέους και τελικά η σεξουαλική επαφή να είναι ανέφικτη. Η παραμόρφωση και ο πόνος του πέους είναι δυνατό να κάνουν την σεξουαλική επαφή δύσκολη έως αδύνατη, διαταράσσοντας την σεξουαλική και συναισθηματική σχέση του ζευγαριού.
Η νόσος έχει καταγραφεί από τον 6ο αιώνα π.Χ., αλλά οφείλει το όνομά της στον Francois Gigot de la Peyronie (αν και για πρώτη φορά περιγράφηκε από τον Fallopius, μαθητή του Φλαμανδού ανατόμου Vesalius, το 1561). Ο Peyronie, το 1743, ήταν αυτός που περιέγραψε τις χαρακτηριστικές πλάκες από ινώδη ιστό κάτω από το δέρμα του πέους.

Η νόσος δεν μεταδίδεται και η ακριβής αιτιολογία της παραμένει ασαφής. Είναι σαφώς μια καλοήθης κατάσταση που συμβαίνει πιο συχνά μετά την ηλικία των 45 χρόνων και με συνεχώς αυξανόμενη συχνότητα, χωρίς όμως να αποκλείονται και οι νεαρότερες ηλικίες. Συναντάται στο 1-3% του ανδρικού πληθυσμού, αλλά πιστεύεται ότι το ποσοστό αυτό είναι αρκετά μεγαλύτερο λόγω της απροθυμίας πολλών ασθενών να αναφέρουν το πρόβλημα τους και να αναζητήσουν βοήθεια, επειδή φοβούνται ότι μπορεί να πάσχουν από κάτι πολύ χειρότερο ή ακόμη και από αίσθημα ντροπής.

Δεν σχετίζεται με λοιμώξεις ή με καρκίνο.

Ποια είναι τα συμπτώματα;

Η κλινική εικόνα της νόσου του Peyronie ποικίλλει από άτομο σε άτομο όσον αφορά τον αριθμό και τη βαρύτητα των συμπτωμάτων, αλλά και τον ρυθμό με τον οποίο εξελίσσεται η νόσος.

Τα τρία κύρια συμπτώματα της νόσου είναι:

• πόνος
• ψηλάφηση σκληριών στο σώμα του πέους 
• κάμψη

Η παραμόρφωση που επέρχεται μπορεί να είναι σημαντική και να συνυπάρχει και μείωση του μήκους του πέους. Επίσης, υπάρχει πόνος κατά τη διάρκεια της στύσης και μείωση της διαμέτρου του πέους. Υπολογίζεται ότι το 30% των ασθενών με νόσο του Peyronie αντιμετωπίζουν τελικά και προβλήματα στυτικής δυσλειτουργίας λόγω της σημαντικής πεϊκής δυσμορφίας και της διαταραχής σε αγγειακό επίπεδο. Σε σοβαρότερες καταστάσεις μπορεί να παρατηρηθούν έντονα ψυχολογικά προβλήματα, χαμηλή αυτοεκτίμηση, απέχθεια για το sex, διαταραχές του ύπνου κ.ά.

Ποια είναι η θεραπεία;

Η αντιμετώπιση της νόσου είναι απαραίτητη όταν η κάμψη του πέους είναι τέτοια που εμποδίζει την είσοδο στον κόλπο κατά τη σεξουαλική επαφή ή όταν η στύση συνοδεύεται από πόνο.

Η θεραπεία μπορεί να είναι φαρμακευτική ή χειρουργική.

Πάντως, πολλοί άνδρες με νόσο του Peyronie δεν χρειάζονται καμιά θεραπεία. Στη βιβλιογραφία έχει περιγραφεί σημαντική πιθανότητα αυτόματης βελτίωσης των συμπτωμάτων του πόνου, του μεγέθους της πλάκας και της κάμψης, απλά με το πέρασμα του χρόνου. Αυτόματη ύφεση ή πλήρης ίαση της νόσου συμβαίνει στο 10-20% των ασθενών. Περίπου το 50% παραμένουν σταθεροί μετά την αρχική εκτίμηση, ενώ στο 30-40% των περιπτώσεων η νόσος επιδεινώνεται.
Η θεραπεία των ασθενών με ινώδη σκλήρυνση του πέους στα πρώτα στάδια πρέπει να είναι όσο πιο συντηρητική γίνεται, έως ότου σταθεροποιηθεί η κατάσταση και γίνει εκ νέου εκτίμηση. Οι ασθενείς πρέπει να ενθαρρύνονται να παραμένουν σεξουαλικά ενεργείς, καθώς δεν υπάρχει κανένα δεδομένο που να αποδεικνύει ότι η σεξουαλική δραστηριότητα μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση.

Η χειρουργική αντιμετώπιση ενδείκνυται μόνο όταν η νόσος είναι μέτριας ή βαριάς μορφής. Συνήθως εφαρμόζεται όταν η παραμόρφωση του πέους είναι τέτοια που προκαλεί δυσκολία στην σεξουαλική επαφή. Βασική αρχή πριν τη χειρουργική αντιμετώπιση είναι το να έχει σταθεροποιηθεί η βλάβη. Σε αντίθετη περίπτωση, η νόσος θα υποτροπιάσει, καθώς η ίνωση εξελίσσεται και μεγαλώνει η πλάκα.

Η αποτελεσματική αντιμετώπιση της νόσου του Peyronie έχει σαν στόχο την αποκατάσταση της λειτουργικότητας του πέους δια μέσου διόρθωσης της κάμψης και θεραπείας της στυτικής δυσλειτουργίας. Παρά την ύπαρξη πολλών θεραπευτικών δυνατοτήτων, λίγες έχουν δοκιμαστεί σε τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες με placebo μελέτες. Συνδυασμός θεραπειών είναι πιθανό να δώσει καλύτερα αποτελέσματα.

Συντηρητική αντιμετώπιση

Για τη συντηρητική αντιμετώπιση της νόσου έχουν δοκιμασθεί κατά περιόδους διάφορα φαρμακευτικά σκευάσματα, όπως:

• χορήγηση βιταμίνης E ως αντιοξειδωτικής ουσίας, κολχικίνης και ταμοξιφαίνης από το στόμα
• τοπική χρήση βεραπαμίλης με τη χρήση ιοντοφόρησης με ειδική συσκευή
• ενέσεις κολλαγενάσης, κορτικοστεροειδών και ιντερφερόνης στην ινώδη πλάκα
• προσπάθειες απευθείας καταστροφής της ινώδους πλάκας σε νόσο Peyronie έχουν γίνει με τη βοήθεια του εξωσωματικού λιθοθρύπτη (ESWT, local penile electroshock wave therapy).

Τα αποτελέσματα όλων των παραπάνω θεραπειών στη διόρθωση της κάμψης του πέους είναι αμφίβολα.

Η κολλαγενάση του κλωστηριδίου (Xiapex) είναι το μόνο εγκεκριμένο φάρμακο για τη θεραπεία της νόσου του Peyronie από το FDA. Κανένα φάρμακο δεν έχει εγκριθεί από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA) για τη θεραπεία της νόσου του Peyronie αυτή τη στιγμή.

Χειρουργική αντιμετώπιση

Μολονότι η κάμψη του πέους μπορεί να υποχωρήσει αυτόματα σε ένα πολύ μικρό ποσοστό ασθενών, στη συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών η κάμψη εμφανίζει επιδείνωση. Ο άνδρας αδυνατεί να έρθει σε επαφή είτε λόγω της μεγάλης γωνίωσης του πέους, είτε λόγω της εμφάνισης στυτικής δυσλειτουργίας.

Ο ευθειασμός του πέους ενδείκνυται σε ασθενείς που δεν ανταποκρίνονται στη φαρμακευτική θεραπεία για τη νόσο του Peyronie και η κάμψη του πέους τους παραμένει σταθερή για τουλάχιστον 12 μήνες.

Όταν η κάμψη του πέους είναι σημαντική και δυσκολεύει τη σεξουαλική πράξη, συνιστάται χειρουργική αντιμετώπιση. Απαραίτητη προϋπόθεση για την χειρουργική αντιμετώπιση της κάμψης του πέους είναι η σταθεροποίηση της νόσου.

Κριτήρια για την σταθεροποίηση της νόσου είναι:

• Διάρκεια σταθεροποιημένης κάμψης 6 -12 μήνες.
• Απουσία πόνου
• Ασβεστοποιημένη πλάκα στο υπερηχογράφημα πέους.

Η χειρουργική επέμβαση προορίζεται μόνο για άνδρες με σοβαρές παραμορφώσεις πέους που καθιστούν δύσκολη τη σεξουαλική επαφή.

Η επιλογή της χειρουργικής τεχνικής είναι εξατομικευμένη και εξαρτάται:

• Από το μέγεθος και την εντόπιση της πλάκας
• Από το μέγεθος της κάμψης
• Από το μήκος του πέους σε χάλαση και στύση
• Από το είδος της παραμόρφωσης του πέους
• Από τη συνύπαρξη στυτικής δυσλειτουργίας

Η χειρουργική αποκατάσταση για ευθειασμό του πέους ανάλογα με την  περίπτωση μπορεί να περιλαμβάνει:

• τεχνικές πτύχωσης του χιτώνα χωρίς να αφαιρείται η πλάκα (plication)
• χρήση συνθετικών μοσχευμάτων στο σημείο που αφαιρείται η πλάκα (grafting)
• τοποθέτηση πεϊκής πρόθεσης

Όλοι οι ασθενείς που επιλέγονται για χειρουργική αποκατάσταση της κάμψης πρέπει να υποβάλλονται σε έλεγχο των αγγείων του πέους, ώστε ο ανδρολόγος να αξιολογήσει αντικειμενικά τη στυτική λειτουργία και να προβλέψει σε ποιους υπάρχει πιθανότητα μετεγχειρητικής επιδείνωσής της.

Σε σημαντικό βαθμό η επιλογή της χειρουργικής τεχνικής για τη διόρθωση της κάμψης βασίζεται στην προεγχειρητική στυτική λειτουργία του ασθενή. Η αξιολόγηση της αιμάτωσης του πέους γίνεται συνήθως με έγχρωμο υπερηχογράφημα (triplex) πέους.

Η χειρουργική επέμβαση μπορεί να διορθώσει τη γωνίωση του πέους, αλλά έχει και κάποιους κινδύνους. Ο τύπος της χειρουργικής επέμβασης θα εξαρτηθεί από διάφορους παράγοντες όπως:
• Τη σοβαρότητα της κατάστασής (μοίρες της γωνίωσης)
• Τη θέση του ουλώδους ιστού
• Το μήκος του πέους
• Την ύπαρξη ή όχι στυτικής δυσλειτουργίας
• Τις προσωπικές προτιμήσεις του πάσχοντος

Νόσος Peyronie: χειρουργικές τεχνικές για ευθειασμό του πέους

Πιθανές επιπλοκές από χειρουργική επέμβαση διόρθωσης της γωνίωσης του πέους:

• Μείωση του μήκους του πέους
• Στυτική δυσλειτουργία
• Υπαισθησία του πέους
• Ψηλαφητά κομβία και ράμματα κάτω από το δέρμα
• Πιθανή ανάγκη διενέργειας περιτομής κατά την επέμβαση
• Αποτυχία της επέμβασης και ανάγκη επανεπέμβασης