Η λειτουργία της ουροδόχου κύστης περιλαμβάνει την αποθήκευση και την περιοδική αποβολή των ούρων και ελέγχεται από το νευρικό σύστημα.
Η χωρητικότητα της ουροδόχου κύστης είναι για έναν υγιή νέο ενήλικα άνδρα περίπου 350-400ml και για μια υγιή νέα ενήλικη γυναίκα 400-450ml. Μ’ έναν μέσο όρο ημερήσιας παραγωγής ούρων 70-100ml/h, τα μεσοδιαστήματα μεταξύ των ουρήσεων είναι διάρκειας 4-6 ωρών.
Μια φυσιολογική ούρηση πρέπει να είναι ανώδυνη και ελεύθερη υπόλοιπου ούρων με μια ροή μεταξύ 20-30ml/sec.
Η λειτουργία της ουροδόχου κύστης μπορεί να αποκαλύψει πολλά για την κατάσταση, όχι μόνο του ουροποιητικού συστήματος, αλλά γενικότερα της υγείας του ανθρώπινου οργανισμού.
Φυσιολογία της ούρησης
Ανουρία – Ολιγουρία
Η παραγωγή λιγότερων από 100ml ούρων/24h χαρακτηρίζεται ως ανουρία, ενώ η παραγωγή λιγότερων από 500ml ούρων/24h χαρακτηρίζεται ως ολιγουρία.
Συνηθέστερη αιτία ανουρίας είναι η οξεία ή χρόνια νεφρική ανεπάρκεια, προνεφρικής, νεφρικής ή μετανεφρικής αιτιολογίας. Άλλα αίτια είναι η απόφραξη του ουροποιητικού συστήματος, η λήψη φαρμάκων και σοβαρές λοιμώξεις (ουροσήψη).
Η ανουρία είναι σύμπτωμα και όχι πάθηση.
Η ολιγουρία οφείλεται συνήθως σε οξεία βλάβη των νεφρών. Τα αίτια που μπορεί να την προκαλέσουν είναι:
- Αφυδάτωση
- Μεγάλη πτώση της αρτηριακής πίεσης
- Σοβαρή καρδιακή ανεπάρκεια
- Διάφορα νεφροτοξικά φάρμακα
- Αποφρακτική ουροπάθεια
Πολυουρία
Η παραγωγή και αποβολή περισσότερων από 2-3 lt ούρων/24h χαρακτηρίζεται ως πολυουρία. Πιθανές αιτίες είναι η αυξημένη πρόσληψη υγρών (ψυχογενής πολυδιψία), η λήψη διουρητικών, ο σακχαρώδης διαβήτης, ο άποιος διαβήτης και η πολυουρική φάση μετά από επεισόδιο οξείας νεφρικής ανεπάρκειας, ο καφές και το αλκοόλ.
Δυσουρία
Ως δυσουρικά ενοχλήματα, κατηγοριοποιούνται όλα τα συμπτώματα που σχετίζονται με μια δυσχερή και/ή επώδυνη ούρηση.
Τα αίτια που την προκαλούν είναι πολλά και μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται:
- Υπερτροφία προστάτη
- Λοιμώξεις ουροποιητικού
- Διάμεση κυστίτιδα
- Ουρολιθίαση
- Καρκίνος κύστης
- Ακτινοβολία στην περιοχή της κύστης
Συχνουρία
Πρόκειται για την αύξηση του ημερήσιου ρυθμού κένωσης της ουροδόχου κύστης. Οι ασθενείς παρουσιάζουν συχνές ουρήσεις, με συνοδό χαρακτηριστικό ότι σε καθεμιά από αυτές βγαίνει μικρή ποσότητα ούρων. Ο αριθμός των ουρήσεων είναι συνήθως πάνω > 8/24ωρο, και η ποσότητα των ούρων μικρότερη από 200 ml τη φορά. Οφείλεται είτε σε αυξημένη παραγωγή ούρων είτε σε μειωμένη χωρητικότητα της ουροδόχου κύστης.
Η συχνότερη ουρολογική αιτία συχνουρίας είναι η καλοήθης προστατική απόφραξη. Αποτελεί ένα ιδιαίτερα βασανιστικό σύμπτωμα για τον ασθενή, ο οποίος τυπικά αναφέρει πως πρέπει να προγραμματίζει τις δραστηριότητες του κατά τέτοιον τρόπο, ώστε να βρίσκεται πάντοτε κοντά σε τουαλέτα.
Επιτακτικότητα
Πρόκειται για την αιφνίδια και ισχυρή επιθυμία για ούρηση, που είναι δύσκολο να ανασταλεί και συνοδεύεται από ούρηση μικρής ποσότητας ούρων ή και από απώλεια ούρων.
Είναι συχνή σε φλεγμονές του κατώτερου ουροποιητικού συστήματος, σε ύπαρξη ξένων σωμάτων (λιθίαση ουροδόχου κύστης), σε κακοήθειες, αλλά και σε νευρολογικές παθήσεις της ουροδόχου κύστης.
Αποφρακτική ούρηση
Η παρουσία υποκυστικού κωλύματος (καλοήθης προστατική απόφραξη ή στένωμα ουρήθρας) επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο γίνεται η ούρηση. Κατά τη λήψη του ουρολογικού ιστορικού θα πρέπει ο ασθενής να ερωτάται αν έχει κάποιο από τα ακόλουθα συμπτώματα:
- δυσκολία στην έναρξη της ούρησης (συνήθως αναφέρει ο ασθενής πως περιμένει μερικά δευτερόλεπτα ‘πάνω από τη λεκάνη’ μέχρι να ξεκινήσει η ούρηση)
- ελάττωση της ακτίνας ούρησης (‘δεν πάνε μακριά τα ούρα’ ή ‘βρέχω τα παπούτσια μου’)
- παράταση του χρόνου ούρησης
- αίσθημα ατελούς κένωσης της κύστης
- διαφυγή σταγόνων μετά το τέλος της ούρησης
- διακοπτόμενη ούρηση
