O σκληροατροφικός λειχήνας, γνωστός και ως Balanitis Xerotica Obliterans (ΒΧΟ) ή Lichen Sclerosus (L.S.) είναι μια δερματική πάθηση με χρόνιο φλεγμονώδη χαρακτήρα που σκληραίνει το δέρμα. Η αιτιολογία της είναι άγνωστη και σχετίζεται με αρκετές άλλες αυτοάνοσες παθήσεις (π.χ. θυρεοειδούς αδένα, λεύκη, γυροειδής αλωπεκία).
Μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε δερματική περιοχή, αλλά στην πλειονότητα των περιπτώσεων εντοπίζεται στην περιοχή των γεννητικών οργάνων. Είναι πιο συχνή στις γυναίκες παρά στους άνδρες.
Στους άνδρες είναι υποεκτιμημένη και όχι κατάλληλα θεραπευμένη πάθηση, με σοβαρά αποτελέσματα. Συνήθως χαρακτηρίζεται από μια προοδευτική σκλήρυνση και λευκόφαιη ουλοποίηση των ιστών του πέους.
O σκληροατροφικός λειχήνας είναι πιο συχνός στη μέση ηλικία χωρίς να αποκλείεται η εμφάνισή του σε παιδιά και εφήβους. Ιστολογικά η νόσος προκαλεί υπερκεράτωση του επιθηλίου, η συχνότητά της είναι 1:300-1000 άνδρες και σε πολύ μεγάλο ποσοστό αφορά άντρες χωρίς περιτομή.
Η διαφορική διάγνωση περιλαμβάνει τη λεύκη, την ερυθροπλασία του Queyrat και τη φίμωση.
Κλινικά χαρακτηριστικά σε άνδρες:
Τυπικές βλάβες: λευκωπές, επίπεδες, πολυγωνικές βλατίδες και πλάκες συνοδευόμενες από περιοχές εκχύμωσης, θυλακικά κεράτινα βύσματα και περιστασιακά από υπερκερατώσεις.
Σημεία εντόπισης:
- ακροποσθία
- στεφανιαία αύλακα
- βάλανος
- σώμα πέους
- όσχεο
Σημεία-συμπτώματα:
- πόνος
- διαβρώσεις
- αίσθημα τάσης
- φίμωση
- στυτική δυσλειτουργία
- επώδυνη στύση
- στένωση ουρήθρας
Θεραπευτικά, η περιτομή είναι ιδιαίτερα επωφελής.
Τοπικά στεροειδή βελτιώνουν πρόσκαιρα την κατάσταση.