Ουροθηλιακός καρκίνος ανώτερης αποχετευτικής μοίρας ουροποιητικού συστήματος (Upper tract urothelial cancer, UTUC)
Ο ουροθηλιακός καρκίνος αποτελεί την 6η συχνότερη κακοήθεια στις ανεπτυγμένες χώρες. Εντοπίζεται στο κατώτερο ουροποιητικό σύστημα (ουροδόχος κύστη, ουρήθρα) ή/και στην ανώτερη αποχετευτική οδό (νεφρική πύελος, κάλυκες, ουρητήρας).
Το ουροθήλιο αποτελεί την εσωτερική πολυστοιβάδα μεταβατικού επιθηλίου του τοιχώματος της κύστης, των ουρητήρων και της νεφρικής πυέλου, εξωτερικά του χορίου. Τα μεταβατικά επιθηλιακά κύτταρα του ουροποιητικού συστήματος έχουν στρογγυλό πυρήνα με άφθονο κυτταρόπλασμα και ποικίλουν σε σχήμα. Αν απορροφήσουν πολύ νερό γίνονται στρογγυλά ή αχλαδοειδή, ενώ αν απορροφήσουν λίγο νερό γίνονται επίπεδα όπως τα πλακώδη επιθηλιακά κύτταρα. Ο ρόλος του ελαστικού αυτού επιθηλίου είναι ρυθμιστικός όσον αφορά ερεθίσματα όπως η διάταση κατά τη διάρκεια της πλήρωσης και η σύσπαση κατά την κένωση.
Αιτιοπαθογένεια:
Ο σημαντικότερος αιτιολογικός παράγοντας του καρκίνου της ανώτερης αποχετευτικής μοίρας είναι το κάπνισμα.
Άλλοι παράγοντες που έχουν ενοχοποιηθεί είναι:
- η μακροχρόνια έκθεση σε χημικούς παράγοντες (αρωματικές αμίνες κ.α.)
- οι χρόνιες λοιμώξεις (όπως εκείνες που σχετίζονται με τη λιθίαση και την απόφραξη)
- η κληρονομικότητα
Η υπερβολική κατανάλωση αναλγητικών φαρμάκων, όπως η φαινακετίνη, η ακεταμινοφαίνη οδηγεί πιθανά στην ανάπτυξη χρόνιας διάμεσης νεφρίτιδας (νεφροπάθειας από αναλγητικά), η οποία σχετίζεται με την ανάπτυξη καρκίνου της αποχετευτικής μοίρας.
Η Βαλκανική νεφροπάθεια, μια μορφή χρόνιας διάμεσης νεφρίτιδας, σχετίζεται με την ανάπτυξη πολλαπλών ή και αμφοτερόπλευρων καρκινωμάτων που όμως είναι συνήθως χαμηλής κακοήθειας. Πιστεύεται ότι οφείλεται στην κατανάλωση αριστολοχικού οξέος που προέρχεται από το φυτό aristolochia clematitis.
Μια άλλη αιτία που σχετίζεται με τη νόσο είναι τα αυξημένα επίπεδα αρσενικού στο πόσιμο νερό.
Τέλος, 10-20% των ασθενών πάσχουν από την κληρονομική μορφή της νόσου (Lynch syndrome).