Η σύγχρονη ουρολογία είναι αναπόσπαστα συνδεμένη με τη χρήση των ουρητηρικών stents. Τα ουρητηρικά stents (ουρητηρικοί αυτοσυγκρατούμενοι καθετήρες, pig-tail καθετήρες, double J stents,) έχουν εξελιχθεί σε μια από τις κυριότερες θεραπευτικές τεχνικές της ενδοουρολογίας. Η διαδεδομένη χρήση τους έχει σαν αποτέλεσμα να έχουν σχεδόν εγκαταλειφθεί οι ανοιχτές χειρουργικές επεμβάσεις για παροχέτευση της απόφραξης. Χρησιμοποιούνται εδώ και δεκαετίες για τη διατήρηση της βατότητας του ουρητήρα, συνηθέστερα μετά από ενδοσκοπικούς χειρισμούς στη θεραπεία της ουρολιθίασης.
Ουρητηρικά stents: παρελθόν, παρόν και μέλλον…
Η αποτελεσματικότητα ενός ουρητηρικού stent εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από:
- το υλικό,
- το σχεδιασμό και
- την επιφανειακή του επίστρωση.
Το ιδανικό stent είναι αυτό που:
- προκαλεί ελάχιστη έως καθόλου ενόχληση,
- προκαλεί ελάχιστα συμπτώματα του ουροποιητικού,
- δεν έχει επικάλυψη ή σχηματισμό βιοφίλμ,
- εισάγεται εύκολα και είναι ακτινοσκιερό.
Αν και αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει stent στην αγορά που να είναι τέλειο, το σύγχρονο stent σιλικόνης φαίνεται να παρέχει μερικές από τις ιδιότητες του ιδανικού stent με βάση τις διαθέσιμες έρευνες.
Σήμερα το “Double-J” χρησιμοποιείται ευρέως και θεωρείται το “gold standard” των stents.
Η ιστορία των ουρητηρικών stent χρονολογείται από την αρχαία Αίγυπτο, με τις σύγχρονες εξελίξεις να ξεκινούν από τον Gustav Simon, που πραγματοποίησε τον πρώτο καθετηριασμό ουρητήρα το 1900. Η ανάπτυξη τους επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από την εφεύρεση του κυστεοσκοπίου από τον Max Nitze το 1876. Σημαντικά ορόσημα περιλαμβάνουν το πρώτο μακροχρόνιο stent σιλικόνης από τους Zimskind et al. το 1967 και την εισαγωγή του “double-J” stent από τον Finney το 1978, το οποίο βελτίωσε σημαντικά την αποστράγγιση και μείωσε τα προβλήματα μετανάστευσης.
Πρώιμη ιστορία και αρχική ανάπτυξη
- Αρχαία Αίγυπτος: Η χρήση καθετήρων ούρων χρονολογείται από την αρχαία Αίγυπτο, θέτοντας τις βάσεις για μεταγενέστερες καινοτομίες.
- 19ος αιώνας: Ο Gustav Simon πραγματοποίησε τον πρώτο καθετηριασμό ουρητήρα το 1900 κατά τη διάρκεια χειρουργικής επέμβασης ανοιχτής ουροδόχου κύστης, εισάγοντας ένα σωλήνα στον ουρητήρα.
- Τέλη 19ου αιώνα: Η εφεύρεση του κυστεοσκοπίου από τον Max Nitze το 1876 και η τελειοποίησή του από τον Joseph Leitner το 1879 επέτρεψαν την απεικόνιση του στομίου του ουρητήρα και την ενδοσκοπική εισαγωγή των καθετήρων.
- 1900: Ο Joaquin Albarrano παρουσίασε το πρώτο ουρητηρικό στεντ με αρχιτεκτονική παρόμοια με αυτές που χρησιμοποιούνται σήμερα.
Σύγχρονες εξελίξεις
- 1967: Ο Zimskind και οι συνεργάτες του περιέγραψαν το πρώτο σύγχρονο, μακροχρόνιο stent σιλικόνης.
- Δεκαετία 1970:
- Το 1976, ο Gibbons και οι συνεργάτες του βελτίωσαν το σχέδιο με χαρακτηριστικά όπως ένα ακτινοσκιερό άκρο και μια περιφερική φλάντζα για την αποφυγή μετανάστευσης.
- Ο Finney εισήγαγε το stent “double-J” το 1978, το οποίο έχει σχήμα J και στα δύο άκρα για να αποτρέψει τη μετανάστευση προς τα πάνω και προς τα κάτω. Αυτός ο σχεδιασμός έγινε πρότυπο για κλινική χρήση ρουτίνας.
- Περίπου την ίδια εποχή, το “double pigtail” stent αναπτύχθηκε από τον Hepperlen και τους συνεργάτες του.
Συνεχής εξέλιξη
Τα stents εξελίσσονται συνεχώς όσον αφορά το σχεδιασμό και τα υλικά κατασκευής τους. Οι καινούργιες δυνατότητες που προσφέρουν, συμβάλλουν καθοριστικά στην εξέλιξη της ενδοουρολογίας.
Από την αρχική τους ανάπτυξη, τα ουρητηρικά stent είχαν πολλές τεχνολογικές εξελίξεις που επέτρεψαν καλύτερα αποτελέσματα για τους ασθενείς με βελτιώσεις:
- στην ανθεκτικότητα και τη βατότητα,
- στην αντοχή στην επικάλυψη και τη βιοσυμβατότητα,
- στην ευκολία εισαγωγής και την αποφυγή μετανάστευσης,
- στην ανάπτυξη βιοφίλμ.
Το μέλλον
- Βιοαποδομήσιμα υλικά: ένας σημαντικός τομέας έρευνας είναι η ανάπτυξη βιοαποδομήσιμων stent που θα διαλύονταν με την πάροδο του χρόνου, εξαλείφοντας την ανάγκη για μια δεύτερη διαδικασία αφαίρεσης.
- Αντιβακτηριακές επικαλύψεις: η έρευνα επικεντρώνεται στην ενσωμάτωση αντιβακτηριακών παραγόντων, όπως ο νανοάργυρος, στα υλικά στεντ για τη μείωση της μόλυνσης και του σχηματισμού βιοφίλμ.
- Έξυπνα stent: τα μελλοντικά stent ενδέχεται να ενσωματώνουν νέες τεχνολογίες για τη χορήγηση φαρμάκων ή την απομακρυσμένη παρακολούθηση.
- Βελτιωμένες επικαλύψεις: αναπτύσσονται νέες επικαλύψεις για τη μείωση της επικάλυψης και τη βελτίωση της βιοσυμβατότητας ακόμη περισσότερο.
- Τροποποιημένα σχέδια: τροποποιημένα σχέδια δημιουργούνται για τη βελτίωση της απόδοσης σε συγκεκριμένες εφαρμογές, όπως η απομάκρυνση των λίθων.
Ουρητηρικά stents: παρελθόν, παρόν και μέλλον…
