Λιθίαση κάτω πόλου (Lower Pole Stones, LPS)

Ο επιπολασμός της λιθίασης του ουροποιητικού κυμαίνεται από 8% έως 19% στους άνδρες και 3% έως 5% στις γυναίκες στις δυτικές χώρες και ποικίλλει σημαντικά παγκοσμίως. Τα ποσοστά αυτά αυξάνονται κυρίως λόγω των αλλαγών στον τρόπο ζωής, συμπεριλαμβανομένης της υψηλότερης πρόσληψης ζωικών πρωτεϊνών και υδατανθράκων και της λιγότερης σωματικής άσκησης.

Οι λίθοι του κάτω πόλου (LPS, Lower Pole Stones) αντιπροσωπεύουν περίπου το 35% των λίθων των νεφρών και συχνά παραμένουν ασυμπτωματικοί σε πολλούς ασθενείς. Διαγιγνώσκονται τυχαία κατά τη διάρκεια υπερήχων ή αξονικών τομογραφιών που εκτελούνται για άλλους λόγους ή ως «δευτερογενείς λίθοι» που ανιχνεύονται κατά τη διάρκεια διαγνωστικού ελέγχου συμπτωματικών λίθων σε άλλες θέσεις. Η υπολειμματική λιθίαση μετά από εξωσωματική ή ενδοσκοπική λιθοτριψία αποτελεί μια περαιτέρω, ποσοτικά σημαντική ομάδα.

Η θεραπεία τέτοιων λίθων είναι δύσκολη λόγω της δυσκολίας εξάλειψης των λιθιασικών θραυσμάτων και της ανατομικής πρόσβασης στον κάτω κάλυκα.

Η διαχείριση των λίθων του κάτω πόλου αποτελεί ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα θέματα στην ενδοουρολογία.

Επί του παρόντος, οι θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν:

• προσεκτική παρακολούθηση (WW)
• εξωσωματική λιθοτριψία (ESWL)
• εύκαμπτη νεφρολιθοτριψία (fURS)
• διαδερμική νεφρολιθοτριψία (mini, ultramini, micro και supermini PCNL)

Τα ποσοστά επιτυχίας για κάθε μία από αυτές τις μεθόδους εξαρτώνται από το μέγεθος και τη σύνθεση του λίθου, την ανατομία του ασθενούς καθώς και την εμπειρία του χειρουργού. Οι κύριες διαφορές μεταξύ αυτών των μεθόδων σχετίζονται με:

• τους διαφορετικούς βαθμούς επεμβατικότητας,
• τις απαιτήσεις αναισθησίας,
• το ποσοστό ελεύθερου λίθου,
• τις επιπλοκές και
• το κόστος.

Η προσεκτική παρακολούθηση συνιστάται για ασυμπτωματικούς LPS <10mm, εκτός από περιπτώσεις μονήρους νεφρού και σε άλλες ειδικές καταστάσεις.

Η ESWL και η fURS αποτελούν δύο εξίσου καλές επιλογές για συμπτωματικούς LPS <10mm. Η fURS πλεονεκτεί σε παχύσαρκους, έγκυες και ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτική θεραπεία.

Για τη θεραπεία LPS 10 έως 20mm, η fURS έχει επί του παρόντος το καλύτερο κόστος-όφελος. H mini PCNL έχει υψηλότερο SFR, αλλά και υψηλότερη νοσηρότητα.

Η PCNL είναι η καλύτερη θεραπευτική μέθοδος για λίθους >20mm.

Αν και οι λίθοι του κάτω πόλου αποτελούν περίπου το 25-35% όλων των νεφρικών, υπάρχει έλλειψη συναίνεσης σχετικά με το βέλτιστο σχέδιο διαχείρισης. Η ESWL με και χωρίς επικουρικές θεραπείες, η RIRS και η PCNL (συμπεριλαμβανομένων των mini-, ultramini- και microPNL) είναι όλες οι πιθανές επιλογές, καθεμία με τα αντίστοιχα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα.

Μια ιδανική στρατηγική διαχείρισης θα πρόσφερε

υψηλό ποσοστό ελεύθερο λιθίασης (↑SFR),

σε όσο το δυνατόν λιγότερες συνεδρίες

και με τη λιγότερη δυνατή επεμβατικότητα.

 

Κίνητρα  για θεραπεία σε ασθενείς υψηλού κινδύνου:

• Γνωστές ανατομικές ανωμαλίες (μονήρης νεφρός, εκκόλπωμα κάλυκα)
• Ιστορικό ουρολιθίασης
• Λίθοι υψηλού κινδύνου (στρουβίτης)
• Σοβαρή νεφρική ανεπάρκεια
• Ανοσοκαταστολή
• Γυναίκες που σχεδιάζουν εγκυμοσύνη στο μέλλον
• Ορισμένοι επαγγελματίες (π.χ. πιλότοι, στρατιωτικοί, οδηγοί φορτηγών μεγάλων αποστάσεων, επαγγελματίες ταξιδιώτες)
• Ανεπαρκής πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη

INTERVENTIONAL MANAGEMENT OF LOWER POLE STONES

• Οι μικρές πέτρες του κάτω πόλου έχουν μικρή πιθανότητα αυθόρμητης αποβολής, αλλά και σημαντικό ποσοστό να γίνουν συμπτωματικές και θα απαιτηθεί παρέμβαση.
• Η άμεση θεραπεία δεν παρουσιάζει βελτιωμένα αποτελέσματα και με τον κίνδυνο επιπλοκών μπορεί να είναι περισσότερο κίνδυνος παρά όφελος.
• Απαιτείται περιοδική παρακολούθηση με προσοχή σε παράγοντες κινδύνου όπως η ηλικία, το φύλο και το ιστορικό λιθίασης, γεγονός που μπορεί να υποδηλώνει πρόωρη εξέλιξη και ανάγκη στενότερης παρακολούθησης.
• Το 56,4% των ασθενών με λίθους του κάτω πόλου θα προτιμούσαν να αναλάβει ο γιατρός τους την επιλογή θεραπείας!!!