Οι τραυματισμοί του ουρογεννητικού συστήματος αντιπροσωπεύουν το 3 έως 10% των ασθενών με τραύμα. Το τραύμα του οσχέου είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο στους άνδρες ηλικίας 10 έως 30 ετών.
Η έγκαιρη διάγνωση και χειρουργική επέμβαση είναι απαραίτητες για την πρόληψη μελλοντικών επιπλοκών (υπογονιμότητα, καθυστερημένη ορχεκτομή, λοίμωξη και ατροφία των όρχεων).
Χρειάζεται λοιπόν ιδιαίτερη προσοχή από τους άντρες για οποιονδήποτε τραυματισμό των γεννητικών οργάνων. Η ορθή και άμεση αντιμετώπιση του τραύματος είναι η μόνη που εγγυάται αποκατάσταση της βλάβης χωρίς να παρουσιαστούν προβλήματα στο μέλλον. Με οποιαδήποτε υποψία τραυματισμού ο άντρας, ανεξαρτήτως ηλικίας, θα πρέπει να απευθύνεται άμεσα στον ουρολόγο για εξέταση, έτσι ώστε να προληφθεί πιθανή μόνιμη βλάβη των γεννητικών οργάνων και να αποφευχθούν μελλοντικά προβλήματα στυτικής δυσλειτουργίας ή/και υπογονιμότητας. Οι αμβλείς τραυματισμοί μπορούν να αντιμετωπιστούν συντηρητικά. Αντίθετα τα διατιτραίνοντα τραύματα χρειάζονται χειρουργική αντιμετώπιση.
Οι κακώσεις των όρχεων είναι συνήθως κλειστές με συνοδό ρήξη του ινώδη χιτώνα, συνήθως μετά από τροχαίο ατύχημα ή αθλητική κάκωση. Αποτελούν σπάνιες κακώσεις λόγω της κινητικότητας και της φυσιολογικής υδροκήλης.
Επιδημιολογία
- λιγότερο από 1% των τραυμάτων στις Η.Π.Α ετησίως
- 85% κλειστό και 15% ανοικτό
- οι ηλικίες με την μεγαλύτερη συχνότητα είναι 10-30 έτη
- μεγαλύτερη συχνότητα ο δεξιός όρχις (70%)
Αιτιολογία
Συνήθως οι τραυματισμοί των έξω γεννητικών οργάνων γίνονται κατά την διάρκεια αθλητικών δραστηριοτήτων (ποδήλατο, ποδόσφαιρο κ.α.), σεξουαλικής δραστηριότητας, από τροχαία ή εργατικά ατυχήματα.
- αθλήματα
- επιθέσεις
- σφαίρες
- δαγκώματα σκύλων
- μοτοσυκλέτες
- αυτοακρωτηριασμοί
- εργατικά ατυχήματα
Κλινική εικόνα
Ενώ η κλινική εξέταση παρέχει πολύτιμες πληροφορίες, μπορεί να είναι ασαφής λόγω διόγκωσης μαλακών μορίων και δύσκολο να εκτελεστεί λόγω πόνου στους όρχεις. Αντίθετα, η ρήξη των όρχεων δεν παρουσιάζει πάντα πόνο ή ευαισθησία.
- πόνος και ναυτία
- απώλεια αισθήσεων
- υποδόριο αιμάτωμα (εκχύμωση)
- οίδημα οσχέου
- ενδοορχική αιμορραγία
- εξωορχική αιμορραγία
- εκτοπισμός όρχι
Διάγνωση
Μετά τη λήψη ιστορικού και την απαραίτητη φυσική εξέταση, το υπερηχογράφημα οσχέου αποτελεί την εξέταση πρώτης γραμμής. Η μαγνητική τομογραφία είναι επίσης σημαντική συμπληρωματική εξέταση για την αξιολόγηση της ρήξης των όρχεων μετά από αμβλύ τραύμα του οσχέου.
Η απεικόνιση μπορεί να συνεισφέρει πρόσθετη βοήθεια για τη χειρουργική αξιολόγηση στο τραύμα του οσχέου. Οι τρέχουσες κατευθυντήριες γραμμές συνιστούν το υπερηχογράφημα σε αμβλύ τραύμα του οσχέου για να επιβεβαιώσουν τη ρήξη, ενώ συνιστούν την έγκαιρη διερεύνηση σε διεισδυτικές κακώσεις λόγω της υψηλής συχνότητας ρήξης των όρχεων.
- Υπερηχογράφημα (ευαισθησία 28%-93,5%, ειδικότητα 78%-100%)
- CT κάτω κοιλίας, triplex, MRI
- Η υπερηχογραφία έχει γίνει επέκταση της κλινικής εξέτασης στην αξιολόγηση της ακεραιότητας του όρχι στο τραύμα του οσχέου.
Θεραπεία
Ο στόχος στην αξιολόγηση του τραύματος του οσχέου είναι η έγκαιρη διάγνωση μιας ρήξης για να καταστεί δυνατή η χειρουργική διερεύνηση και ανασυγκρότηση. Η έγκαιρη διάγνωση και παρέμβαση οδηγούν σε υψηλά ποσοστά διάσωσης των όρχεων.
Ενδείξεις χειρουργικής θεραπείας
- ανοικτό διατιτραίνον τραύμα
- ενεργός αιμορραγία
- τραύμα σε εξέλιξη
- κλειστό τραύμα, αιματοκήλη >4cm
- ρήξη του ινώδη χιτώνα
- διαγνωσμένη ορχική βλάβη
Καθυστέρηση χειρουργικής διερεύνησης – επιπλοκές
- ατροφία
- λοίμωξη
- νέκρωση
- απώλεια σπερματογένεσης
- απώλεια ορμονικής λειτουργίας
Το 20% των ασθενών με συντηρητική αντιμετώπιση οδηγείται τελικά σε ορχεκτομή.
Στόχοι χειρουργικής θεραπείας
- αφαίρεση πηγμάτων, παροχέτευση αιματώματος
- αφαίρεση νεκρωμένων ιστών
- προσεκτική αιμόσταση
- συρραφή του ινώδη χιτώνα