Γήρανση & LUTS

Γήρανση & LUTS

Τα συμπτώματα του κατώτερου ουροποιητικού (LUTS, Lower Urinary Tract Symptoms) αναφέρονται σε μία ομάδα συμπτωμάτων που αφορούν όχι μόνον όλα τα όργανα του κατώτερου ουροποιητικού αλλά και το νευρικό σύστημα του ανθρώπου. Διαχωρίζονται σε συμπτώματα αποθήκευσης, κένωσης καθώς και σε συμπτώματα μετά την ούρηση.
Αν και τα LUTS είναι συνυφασμένα με ηλικιωμένους άνδρες δεν είναι ασυνήθιστη η ύπαρξή τους σε νέους αλλά και γυναίκες.

Μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει ότι ο επιπολασμός των συμπτωμάτων του κατώτερου ουροποιητικού αυξάνει με την ηλικία.
Τα αίτια του αυξημένου επιπολασμού των LUTS σε ηλικιωμένους είναι πολλά. Περιλαμβάνουν:

• συνοδές παθήσεις που είναι συχνές στις ηλικίες αυτές όπως συστηματικές νόσους (σακχαρώδης διαβήτης, αθηρωμάτωση αγγείων, χρόνια νεφρική ανεπάρκεια), καρδιακή ανεπάρκεια, νευρολογικές παθήσεις (ν. Parkinson, αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, άνοια), ανατομικές βλάβες όπως η πρόπτωση του πυελικού εδάφους και τα εκτρόπια της ουρήθρας, αμιγώς ουρολογικές παθήσεις όπως η υπερπλασία του προστάτη και η ουρολιθίαση.
• δυσκολίες στην καθημερινότητα όπως η ελαττωμένη πρόσβαση σε νερό σε ηλικιωμένους σε ιδρύματα, δυσκολίες κίνησης, επικοινωνίας κτλ.
• πολυφαρμακία με φάρμακα που μπορεί να έχουν αντιχολινεργική δράση (αντικαταθλιπτικά, αντισταμινικά, αντιεμετικά), να αυξάνουν την διούρηση όπως τα διουρητικά οι αναστολείς πρόσληψης σεροτονίνης, οι αναστολείς ασβεστίου και οι τετρακυκλίνες και να επηρρεάζουν τον ύπνο όπως τα διεγερτικά του ΚΝΣ, αντιυπερτασικά, βρογχοδιασταλτικά, αποσυμφορητικά ρινός, ορμόνες (κορτικοστεροειδή, θυρεοειδούς), ψυχοτρόπα (αναστολείς σεροτονίνης) και αντιεπιληπτικά.

Γήρανση και LUTS

H γήρανση είναι μια φυσιολογική διαδικασία προοδευτικής ελάττωσης των ρυθμών και απώλειας της λειτουργικότητας του οργανισμού ή όπως θα λέγαμε στη φυσική μια αύξηση της εντροπίας.
Η διαδικασία της γήρανσης συνοδεύεται από προοδευτική επιδείνωση των οργανικών λειτουργιών. Και κατά συνέπεια, όσο περισσότερο οι άνθρωποι γηράσκουν, τόσο περισσότερο θα πληθαίνουν και οι παθήσεις από τις οποίες θα νοσούν. Mπορεί να αποτελέσει ανεξάρτητο προδιαθεσικό παράγοντα των LUTS και οι παθοφυσιολογικοί μηχανισμοί ποικίλλουν.

 Αλλαγές με τη γήρανση

• Γήρας: πολυφαρμακία, λήψη υγρών, νεφρική βλάβη (ολιγουρία/πολυουρία)
• Αλλαγές στη δομή και τη λειτουργία της κύστης
• Ισχαιμία: επίδραση στην κύστη
• Διαταραχές στο σφιγκτηριακό μηχανισμό: ακράτεια ούρων
• Υποκυστική απόφραξη: Κ.Υ.Π.
• Νυκτουρία: αλλαγές στον κιρκάδιο ρυθμό (ύπνου, ορμονών)
• Διαταραχές στο ΚΝΣ: αδυναμία ελέγχου ουροποιητικού

Αντιμετώπιση των LUTS σε ηλικιωμένους

Η αντιμετώπιση των LUTS σε ηλικιωμένους αποτελεί δοκιμασία για τον κλινικό ιατρό λόγω των συνοδών νοσημάτων και της πολυφαρμακίας που υπάρχουν στους ασθενείς αυτούς. Ο ουρολόγος εξετάζει με λεπτομέρεια την ύπαρξη καθενός από τα συμπτώματα, τη διάρκειά του, καθώς και παράγοντες που μπορεί να τα ελκύουν ή να τα επιδεινώνουν. Ιδιαίτερα σημαντικό είναι να διευκρινιστεί ποιο είναι το ενοχλητικότερο σύμπτωμα και σε ποιο βαθμό επηρεάζει την ποιότητα ζωής του ασθενούς.

Σε γενικές γραμμές τα φάρμακα παίζουν μικρότερο ρόλο για το φόβο των ανεπιθύμητων ενεργειών και τις αλληλεπιδράσεις με άλλα φάρμακα, ενώ περισσότερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην αλλαγή του τρόπου ζωής των ηλικιωμένων με:

• ουρήσεις σε καθορισμένο χρόνο,
• περιορισμό των υγρών το βράδυ,
• αλλαγή της ώρας λήψης φαρμάκων που ενοχοποιούνται για LUTS.

Τέλος είναι σημαντική η εξατομίκευση της θεραπείας σε συνδυασμό με την ολιστική προσέγγιση του ασθενούς, ώστε να επιτευχθεί η βελτίωση των LUTS με διατήρηση της ποιότητας ζωής των ηλικιωμένων.