Πανδημία COVID-19
H πανδημία COVID-19 είναι μια πρωτοφανής κατάσταση για την παγκόσμια ιατρική -και όχι μόνο- κοινότητα. Τα ιατρικά συστήματα όλου του κόσμου προσπαθούν να ανταπεξέλθουν σε αυτήν την πρωτόγνωρη δοκιμασία τροποποιώντας τον τρόπο λειτουργίας τους με απώτερο σκοπό την ορθή διαχείριση των διαθέσιμων πόρων σε ανθρώπινο και μη δυναμικό για την διαχείριση του οξέως πάσχοντος. Έτσι λοιπόν, όλες οι ιατρικές ειδικότητες που δεν βρίσκονται στην πρώτη γραμμή διαχείρισης των οξέων περιστατικών καλούνται να επαναπροσδιορίσουν τον τρόπο λειτουργία τους κατά την διάρκεια της τρέχουσας πανδημίας.
Η Ελληνική Ουρολογική Εταιρεία αποφάσισε να αναμένει την δημοσίευση των κατευθυντήριων οδηγιών από την Ομάδα Ταχείας Αντίδρασης της European Association of Urology, EAU ώστε να βρίσκεται σε πλήρη εναρμόνιση και συναίνεση με τις οδηγίες του European Association of Urology Guidelines Office.
Στο πλήρες κείμενο της EAU αναφέρονται με λεπτομέρειες οι συστάσεις της EAU για την διαχείριση όλων των περιπτώσεων ουρολογικών παθήσεων. Σε γενικότερο πλαίσιο, τα βασικά σημεία έχουν ως εξής:
Οι παθήσεις του ουροποιογεννητικού συστήματος κατηγοριοποιούνται σε:
- ΧΑΜΗΛΗΣ
- ΕΝΔΙΑΜΕΣΗΣ
- ΥΨΗΛΗΣ
- ΕΚΤΑΚΤΗΣ
προτεραιότητας με βάση τους κινδύνους που επάγονται από την αναβολή της αντιμετώπισης τους.
- Χαμηλής προτεραιότητας ορίζεται η κλινική βλάβη-πάθηση της οποίας η αναβολή στην αντιμετώπισή της για 6 μήνες, θεωρείται απίθανο να οδηγήσει σε εξέλιξη, μετάσταση ή απώλεια της λειτουργίας του οργάνου.
- Ενδιάμεσης προτεραιότητας ορίζεται η κλινική βλάβη-πάθηση της οποίας η αναβολή στην αντιμετώπισή της για 3 μήνες, είναι απίθανο να οδηγήσει σε εξέλιξη, μετάσταση ή απώλεια της λειτουργίας του οργάνου.
- Υψηλής προτεραιότητας ορίζεται η κλινική βλάβη-πάθηση που είναι η τελευταία που θα πρέπει να ακυρωθεί και για την οποία θα πρέπει να αποφεύγουμε καθυστέρηση άνω των 6 εβδομάδων στην αντιμετώπισή της διότι σε αυτήν την περίπτωση οι κλινικές επιπτώσεις (εξέλιξη, μετάσταση, απώλεια οργάνου και θάνατος) είναι πιθανές εάν υπάρξει καθυστέρηση>6 εβδομάδων.
- Έκτακτης προτεραιότητας ορίζονται οι κλινικές βλάβες-παθήσεις η αντιμετώπιση των οποίων δεν μπορεί να καθυστερήσει >24 ώρες.
Η διαστρωμάτωσης και ιεράρχηση των προτεραιοτήτων αντιμετώπισης βασίζονται στα εξής κριτήρια:
- Αντίκτυπο της καθυστέρησης στα αποτελέσματα της θεραπείας (για παράδειγμα συνολική επιβίωση στην ογκολογία, ειδική του καρκίνου επιβίωση στην ογκολογία, κίνδυνος μεταστάσεων, νεφρική ανεπάρκεια για τους μεταμοσχευμένους ασθενείς).
- Δυνατότητα εναλλακτικών θεραπευτικών μεθόδων που δεν απαιτούν χειρουργείο.
- Παρουσία συννοσηροτήτων και/ή αυξημένος κίνδυνος επιπλοκών.
- Ενδεχόμενη απειλητική για τη ζωή του ασθενούς κατάσταση, εάν η επέμβαση δεν πραγματοποιηθεί άμεσα
- Κίνδυνος μόνιμης δυσλειτουργίας συστήματος ή οργάνου εάν δεν πραγματοποιηθεί η θεραπεία.
- Κίνδυνος ταχείας εξέλιξης σοβαρών συμπτωμάτων που σχετίζονται με τον χρόνο αντιμετώπισης της πάθησης (time-sensitive symptoms).
Η κάθε περίπτωση και οι τελικές αποφάσεις για την αντιμετώπιση του εκάστοτε ασθενούς θα πρέπει να λαμβάνονται σε συνεννόηση με το νοσοκομείο, τον χειρουργό, τον ασθενή, και άλλους επαγγελματίες της δημόσιας υγείας λαμβάνοντας υπ’όψιν:
- Διαθεσιμότητα κλινών, (ιδιαίτερα μονάδας εντατικής θεραπείας (ΜΕΘ)
- Διαθεσιμότητα επικουρικών θεραπειών (π.χ. χημειοθεραπείας) χωρίς την οποία η κύρια θεραπεία είναι λιγότερο ή και δεν θα είναι αποτελεσματική
- Ηλικία και γενική κατάσταση του ασθενούς: πρέπει να λαμβάνονται υπόψιν οι κίνδυνοι που απορρέουν από την ταυτόχρονη λοίμωξη COVID-19 κατά τη διάρκεια της ανάρρωσης
- Κίνδυνο αιμορραγίας / μετάγγισης – Υπάρχει έλλειψη μονάδων RBC επειδή οι δότες αίματος δεν πηγαίνουν στο νοσοκομείο.
- Συννοσηρότητες όπως η ΧΑΠ·
- Λήψη αντιπηκτικών/αντιαιμοπεταλιακών (λόγω αυξημένου κινδύνου μετάγγισης)
- Διάρκεια νοσηλείας
- Κίνδυνος λοίμωξης COVID από τον ασθενή κατά τη διάρκεια της νοσηλείας
- Κίνδυνος μόλυνσης του προσωπικού από ασυμπτωματικό, αλλά θετικό στον COVID-19 ασθενή
Γενικές αρχές προστασίας
- Όλοι οι επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να εκτελούν τα καθήκοντά τους με βάση το τεκμήριο ότι όλοι οι ασθενείς που θεραπεύουν είναι δυνητικά μολυσμένοι με COVID-19, ακόμη και αν είναι ασυμπτωματικοί
- Όλο το ιατρικό προσωπικό θα πρέπει να συμμορφώνεται με τους κανονισμούς εξοπλισμού ατομικής προστασίας (PPE)
- Όλοι οι ασθενείς θα πρέπει να ερωτώνται εάν διατρέχουν κίνδυνο COVID-19 λοίμωξης πριν από οποιαδήποτε επίσκεψη στο νοσοκομείο
- Ασθενείς σε αποδρομή από COVID-19 λοίμωξη θα πρέπει να αναβάλουν κάθε διερεύνηση των άλλων συμπτωμάτων, εκτός αν διατρέχει κίνδυνος για απειλητική για τη ζωή κατάσταση
- Σε περίπτωση που ένας ουρολόγος που εργάζεται σε νοσοκομείο αναφοράς για COVID -19 κληθεί να διενεργήσει οποιαδήποτε ιατρική πράξη σε ένα ασθενή, η πράξη αυτή θα πρέπει να διενεργείτε σε ειδική αίθουσα ή χειρουργείο τηρώντας όλες τις αρχές προστασίας
Σε περίπτωση απαραίτητης χειρουργικής παρέμβασης συνιστάται:
- Οι επεμβάσεις να πραγματοποιούνται από έμπειρους ουρολόγους
- Ελαχιστοποίηση του αριθμού του προσωπικού στο χώρο του χειρουργείου
- Αποφυγή παρουσίας εξωτερικών παρατηρητών στο χώρο του χειρουργείου
- Αποτροπή χρήσης χειρουργικών εργαλείων που παράγουν καπνό
Αν και δεν υπάρχουν ενδείξεις μετάδοσης της νόσου μέσω των ούρων, οποιαδήποτε ιατρική πράξη που εμπεριέχει κίνδυνο επαφής με ούρα (π.χ. λήψη καλλιέργειας ούρων), καθετηριασμός της ουρήθρας, ενδοσκοπικές επεμβάσεις (π.χ. TUR-P, TUR-B, stenting ουρητήρα κ.λπ.) θα πρέπει να εκτελείται με προσοχή.
Γενικές οδηγίες για την προεγχειρητική εξέταση ασθενών για COVID:
- Ασθενείς με κλινικά συμπτώματα όπως πυρετό και αναπνευστική δυσχέρεια και/ή με ιστορικό ταξιδιού σε ενδημικές περιοχές και προηγούμενη επαφή με ασθενείς με COVID- 19 θα πρέπει όλοι να υποβάλλονται σε προεγχειρητική εξέταση για COVID- 19. Σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης προτείνεται να αντιμετωπιστούν οι ασθενείς ως covid-19 θετικός ασθενής, προκειμένου να μειωθεί ο κίνδυνος μετάδοσης τόσο για τους ασθενείς όσο και για τους εργαζόμενους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης.
- Ασθενείς χωρίς κλινικά συμπτώματα και χωρίς ιστορικό ταξιδιού σε ενδημικές περιοχές και προηγούμενη επαφή τις τελευταίες 2 εβδομάδες με θετικό ασθενή COVID-19: συνιστάται εξέταση εκλεκτικών ασθενών όποτε είναι δυνατόν εντός 48 ωρών πριν από τη χειρουργική επέμβαση σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο.
Όσοι ασθενείς πρόκειται να εξετασθούν από τον κ. Μπουζαλά ή τους συνεργάτες του θα πρέπει απαραίτητα να έχουν συμπληρώσει το ακόλουθο έγγραφο και να τηρούν αυστηρά τα μέτρα ατομικής προστασίας.