Σήμερα η απεικονιστική εξέταση εκλογής για τη διάγνωση και διερεύνηση της ουρολιθίασης θεωρείται η αξονική τομογραφία χαμηλής δόσης χωρίς ενδοφλέβια χορήγηση σκιαγραφικής ουσίας (low dose noncontrast–enhanced computer tomography).
Το ουροποιητικό σύστημα, λόγω της δομής των οργάνων του και της δυνατότητας δυναμικής μελέτης αυτού, αποτελεί αντικείμενο ευρείας εφαρμογής των απεικονιστικών μεθόδων. Η απεικονιστική καθοδήγηση είναι ένας κρίσιμος παράγοντας στη διενέργεια των ουρολογικών επεμβάσεων. Τεχνικές όπως η εύκαμπτη laser νεφρολιθοτριψία και η διαδερμική νεφρολιθοτριψία δεν είναι δυνατό να πραγματοποιηθούν χωρίς τη σωστή απεικόνιση. Η παρακέντηση του νεφρού, η επακόλουθη εισαγωγή των συρμάτινων οδηγών καθοδήγησης, η δημιουργία του διαδερμικού διαύλου, ο κατακερματισμός και η αφαίρεση των λίθων, είναι τεχνικές βασισμένες στην κατάλληλη απεικονιστική καθοδήγηση.
Η συμβολή της αξονικής τομογραφίας στη διερεύνηση της ουρολιθίασης είναι στη σημερινή εποχή πλέον καθοριστικής σημασίας και αποτελεί μέθοδο εκλογής.
Η μέθοδος χαρακτηρίζεται από:
- την ταχύτητα εκτέλεσης
- την εξαιρετική διαγνωστική ακρίβεια που φτάνει το 99% ακόμη και για ακτινοδιαπερατούς λίθους
- τη δυνατότητα ανασύστασης της εικόνας
- τη δυνατότητα μέτρησης της πυκνότητας των λίθων (σε μονάδες Hounsfield)
- τη δυνατότητα ταυτόχρονου ελέγχου της ανατομίας των νεφρών, αλλά και τυχόν συνυπαρχουσών ενδοκοιλιακών παθολογικών καταστάσεων
Τα πρωτόκολλα χαμηλής δόσης (low-dose CT) επιτρέπουν τη δραστική μείωση της ενεργού δόσης που χορηγείται στον ασθενή, περιορίζοντας έτσι τον βιολογικό κίνδυνο λόγω ιονίζουσας ακτινοβολίας.
Το υπερηχογράφημα μπορεί να είναι μια έγκυρη εναλλακτική λύση ως αρχική προσέγγιση, καθώς δεν αλλάζει την έκβαση των ασθενών σε σύγκριση με την αξονική τομογραφία. Θα πρέπει να είναι η απεικόνιση επιλογής σε παιδιά και έγκυες γυναίκες.