Ο καρκίνος του προστάτη αποτελεί στις μέρες μας ένα από τα κυρίαρχα ιατρικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο ανδρικός πληθυσμός.
Στατιστικά στοιχεία της νόσου
• Συχνότερος καρκίνος στους άνδρες του δυτικού κόσμου
• 1 στους 6 άνδρες θα διαγνωσθεί με καρκίνο προστάτη στη διάρκεια της ζωής του
• Δεύτερη αιτία θανάτου μετά τον καρκίνο του πνεύμονα
• Μέση ηλικία διάγνωσης : 66 έτη
• 5ετής επιβίωση : 98,9%
Καρκίνος του Προστάτη
Παράγοντες κινδύνου
Οι παράγοντες που καθορίζουν την ανάπτυξη κλινικού καρκίνου του προστάτη δεν είναι πλήρως γνωστοί.
Υπάρχουν όμως τρεις καθορισμένοι παράγοντες κινδύνου:
• Αυξανόμενη ηλικία
• Εθνικότητα
• Κληρονομικότητα
Άνδρες που έχουν πρώτου βαθμού συγγενή εξ αίματος (πατέρα, θείο ή αδελφό) με καρκίνο του προστάτη έχουν 2,4 φορές μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν την πάθηση σε σχέση με άλλους άνδρες.
Συμπτώματα
Ο καρκίνος του προστάτη έχει αργή εξέλιξη και συχνά δεν προκαλεί κανένα σύμπτωμα σε αρχικά στάδια.
Αν η νόσος προχωρήσει μπορεί να εμφανισθούν:
• Δυσουρικά ενοχλήματα (συχνουρία, εξασθενημένη ροή ούρων, κ.ά.)
• Αιματουρία
• Διαταραχές της στύσης
• Ακράτεια ούρων
• Οστικά άλγη
Ωστόσο θα πρέπει να διευκρινισθεί ότι παρόμοια συμπτώματα μπορεί να εμφανισθούν και σε άλλες παθήσεις του ουροποιητικού, όπως η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη και οι φλεγμονές.
Χαρακτηριστικά της νόσου
Ο καρκίνος του προστάτη είναι μια νόσος με σημαντική ετερογένεια. Θα μπορούσαμε να πούμε πως αποτελεί μια πάθηση με δύο πρόσωπα :
• μια θεωρητικά ‘αθώα’ μορφή, η οποία δεν θα επηρεάσει την επιβίωση ούτε την ποιότητα ζωής του ασθενούς
• μια πιο ‘επιθετική’ μορφή που σύντομα θα γίνει επώδυνη και θανατηφόρα.
Στόχος μας είναι από τη μια πλευρά να διαγνώσουμε νωρίς εκείνες τις μορφές της νόσου που τελικά θα είναι απειλητικές για την ζωή του ασθενούς και να τις θεραπεύσουμε, και από την άλλη να αποφύγουμε την υπερδιάγνωση και υπερθεραπεία του προστατικού καρκίνου.
Σήμερα η έγκαιρη διάγνωση είναι εφικτή, αρκεί κάθε άνδρας να ευαισθητοποιηθεί απέναντι στο πρόβλημα και να μάθει γι’ αυτό. Η θεραπεία της κάθε περίπτωσης είναι μοναδική, και ενώ σε άνδρες πάνω από τα 70 έτη αρκεί ίσως μόνο η παρακολούθηση, σε νέους ασθενείς η αντιμετώπιση πρέπει να είναι άμεση και επιθετική.
Προληπτικός έλεγχος
Η έγκαιρη ανίχνευση του καρκίνου του προστάτη μειώνει σημαντικά τη θνησιμότητα από τη νόσο και τον κίνδυνο ανάπτυξης μεταστάσεων και προχωρημένου καρκίνου.
Ο προληπτικός έλεγχος του προστάτη περιλαμβάνει δύο εξετάσεις:
• Εξέταση P.S.A. Πρόκειται για τον ποσοτικό προσδιορισμό στο αίμα μιας πρωτεΐνης, του ειδικού προστατικού αντιγόνου. Συστήνεται η μέτρηση μιας τιμής αναφοράς PSA σε ηλικία 40-45 ετών και εξατομικευμένη προσαρμογή της παρακολούθησης σε χρονικά διαστήματα ανάλογα με την αρχική τιμή.
• Δακτυλική εξέταση του προστάτη. Ο ουρολόγος αντιλαμβάνεται δια της αφής, το μέγεθος, το σχήμα και τη σύσταση του προστάτη και μπορεί να διαπιστώσει εάν υπάρχει κάποια σκληρία στον αδένα.
Σε περίπτωση που είτε το PSA είναι αυξημένο, είτε η δακτυλική εξέταση δεν είναι φυσιολογική, ο ουρολόγος θα προτείνει να γίνει βιοψία του προστάτη.
Η βιοψία είναι η μόνη εξέταση που θέτει τη διάγνωση του καρκίνου.
Η πρόγνωση για την έκβαση της νόσου εξαρτάται κυρίως από το στάδιο του καρκίνου και το βαθμό κακοήθειας (Gleason) του όγκου. Η θεραπεία για κάθε ασθενή καθορίζεται ατομικά, λαμβάνοντας υπόψη το ιατρικό ιστορικό, την ηλικία, τη γενική κατάσταση του ασθενούς και το στάδιο της νόσου.
Αν ο προστατικός καρκίνος ανιχνευθεί σε πρώϊμα στάδια μπορεί στις περισσότερες περιπτώσεις να επιτευχθεί πλήρης ίαση.
Σημαντική λοιπόν είναι η πρώϊμη διάγνωση, αφού η αντιμετώπιση της νόσου σε αρχικά στάδια έχει μεγάλη επιτυχία.
